Charakterystyka jakości dwóch mieszańców pszenżyta z pszenperzem
Danuta Boros
d.boros@ihar.edu.plPracownia Oceny Jakości Produktów Roślinnych, Zakład Biochemii i Fizjologii Roślin, Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin, Radzików (Poland)
Magdalena Ploch
Pracownia Oceny Jakości Produktów Roślinnych, Zakład Biochemii i Fizjologii Roślin, Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin, Radzików (Poland)
Daniela Gruszecka
Instytut Genetyki i Hodowli Roślin, Akademia Rolnicza, Lublin (Poland)
Abstrakt
Podjęte badania miały na celu określenie możliwości wykorzystania pszenperzu do poprawy wartości użytkowej ziarna pszenżyta. Materiałem badawczym były dwa mieszańce pszenperzu z pszenżytem Presto i rodem [(Lanca × L506/79) × CZR 142/79] oraz ich formy rodzicielskie. Ziarno oceniano pod względem cech fizyko-chemicznych: masy 1000 ziarniaków, masy objętościowej (MHL), zawartości białka, popiołu, włókna pokarmowego i jego frakcji jak również lepkości wodnego ekstraktu. Określono także ich wartość biologiczną w warunkach laboratoryjnych. Spośród testowanych prób ziarna pszenperz cechował się największą zawartością białka (15%) i MHL (78) oraz najniższą MTZ (42). Pozostałe analizowane cechy były na poziomie zbliżonym do rodzicielskich form pszenżyta. Mieszańcowe rody pszenżyta z pszenperzem charakteryzowały się podwyższoną zawartością włókna pokarmowego i jego frakcji składowych. Największe różnice stwierdzono między ilością NSP i arabinoksylanów w mieszańcu z rodem [(Lanca × L506/79) × CZR 142/79]. Zawartość białka była natomiast zwiększona w ziarnie mieszańca z odmianą Presto. Nie stwierdzono wyraźnego wpływu pszenperzu na strawność białka i suchej masy badanych rodów mieszańcowych, jednakże istotny na wartość biologiczną zależną prawdopodobnie od koncentracji białka. Uzyskane wstępne wyniki badań wykazały przydatność pszenperzu do poprawy cech użytkowych pszenżyta. Rekombinacja genów pszenżyta z pszenperzem zwiększyła zakres zmienności zawartości białka i włókna pokarmowego.
Słowa kluczowe:
pszenperz, pszenżyto, mieszańce, wartość użytkowa, włókno pokarmoweBibliografia
AACC Report. 2001. The definition of dietary fibre. Cereal Foods World. 46: 112 — 126.
Google Scholar
Arseniuk E., Gruszecka D., Tarkowski Cz. 1998. Analysis of Stagonospora nodorum blotch resistance in hybrids of triticale, wheat, rye, Aegilops sp., Agrotriticum sp. and Dasypyrum sp. Proceedings of the 4th International Triticale Symposium. 26–31 July 1998, Red Deer, Alberat, Canada, vol. 1: 303 — 311.
Google Scholar
Becker R., Hanners G. D., Irving D. W. Saunders R. M. 1986. Chemical composition and nutritional qualities of five potential perennial grains. Food Sci. Techn. 19: 312 — 315.
Google Scholar
Boros D. 1990. Pszenżyto w ocenie biologicznej wartości pokarmowej na tle innych zbóż. Biul. IHAR. 173/174: 27 — 30.
Google Scholar
Boros D., Marquardt, R. R., Slominski, B. A., Guenter, W. 1993. Extract viscosity as an indirect assay for water-soluble pentosan content in rye. Cereal Chem. 70 (5): 575 — 580.
Google Scholar
Boros D. 1999. Influence of R genome on nutritional value of triticale for broiler chicks. Anim. Feed Sci. Technol. 76: 219 — 226.
DOI: https://doi.org/10.1016/S0377-8401(98)00226-0
Google Scholar
Chesson A. 1990. Nutritional significance and nutritive value of plant polysaccharides. Feedingstuffs evaluation. Butterworths UK 179 — 195.
DOI: https://doi.org/10.1016/B978-0-408-04971-9.50016-0
Google Scholar
Englyst H. N., Cummings J. H. 1984. Simplified method for the measurement of total non-starch polysaccharides by gas-liquid chromatography of constituent sugars as alditol acetates. Analyst 109: 937 — 942.
DOI: https://doi.org/10.1039/an9840900937
Google Scholar
Eggum B. O. 1973. A study of certain factors influencing protein utilization in rats and pigs. Beretn. Report, 406. Nat. Inst. Anim. Sci. Copenhagen, 173 p.
Google Scholar
Gruszecka D., Czerwińska E. 2004. Charakterystyka rodów uzyskanych z mieszańców pszenżyta (X Triticosecale Wittmack) z pszenperzem (Agrotriticum sp.). Biul. IHAR 231: 171 — 177.
Google Scholar
Hasik J., Bartnikowska E. 1987. Włókno roślinne w żywieniu człowieka. PZWL, Warszawa.
Google Scholar
Kowalczyk K., Gruszecka D. 2000. Charakterystyka wybranych cech ilościowych mieszańców pszenżyta (X Triticosecale Wittmack) z pszenperzem (Agrotriticum sp.). Biul. IHAR 216: 151 — 157.
Google Scholar
Kowalczyk K., Gruszecka D. 2002. Struktura plonu mieszańcowych rodów X Triticosecale Wittmack z Agrotriticum sp. Folia Univ. Agric. Stetin. Agricultura 228, 91: 51 — 56.
Google Scholar
Rakowska M., Boros D., Gąsiorowska M. 1992. Quality traits of the grain of Polish varieties of triticale. Triticale Topics. 8: 4 — 9.
Google Scholar
Theander O., Åman P., Westerlund E., Andersson R., Pettersson D. 1995. Total dietary fiber determined as neutral sugar residues, uronic acids and klason lignin, gas chromatographic-colorimetric-gravimetric method (Uppsala Method), AOAC method 994.13. Official Methods of Analysis, 16th edition, 1st supplement, 1995.
Google Scholar
Autorzy
Danuta Borosd.boros@ihar.edu.pl
Pracownia Oceny Jakości Produktów Roślinnych, Zakład Biochemii i Fizjologii Roślin, Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin, Radzików Poland
Autorzy
Magdalena PlochPracownia Oceny Jakości Produktów Roślinnych, Zakład Biochemii i Fizjologii Roślin, Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin, Radzików Poland
Autorzy
Daniela GruszeckaInstytut Genetyki i Hodowli Roślin, Akademia Rolnicza, Lublin Poland
Statystyki
Abstract views: 25PDF downloads: 8
Licencja
Prawa autorskie (c) 2005 Danuta Boros, Magdalena Ploch, Daniela Gruszecka
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Z chwilą przekazania artykułu, Autorzy udzielają Wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji na korzystanie z artykułu przez czas nieokreślony na terytorium całego świata na następujących polach eksploatacji:
- Wytwarzanie i zwielokrotnianie określoną techniką egzemplarzy artykułu, w tym techniką drukarską oraz techniką cyfrową.
- Wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy artykułu.
- Publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie artykułu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym.
- Włączenie artykułu w skład utworu zbiorowego.
- Wprowadzanie artykułu w postaci elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie artykułu w postaci elektronicznej do Internetu, lub innej sieci.
- Rozpowszechnianie artykułu w postaci elektronicznej w internecie lub innej sieci, w pracy zbiorowej jak również samodzielnie.
- Udostępnianie artykułu w wersji elektronicznej w taki sposób, by każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym, w szczególności za pośrednictwem Internetu.
Autorzy poprzez przesłanie wniosku o publikację:
- Wyrażają zgodę na publikację artykułu w czasopiśmie,
- Wyrażają zgodę na nadanie publikacji DOI (Digital Object Identifier),
- Zobowiązują się do przestrzegania kodeksu etycznego wydawnictwa zgodnego z wytycznymi Komitetu do spraw Etyki Publikacyjnej COPE (ang. Committee on Publication Ethics), (http://ihar.edu.pl/biblioteka_i_wydawnictwa.php),
- Wyrażają zgodę na udostępniane artykułu w formie elektronicznej na mocy licencji CC BY-SA 4.0, w otwartym dostępie (open access),
- Wyrażają zgodę na wysyłanie metadanych artykułu do komercyjnych i niekomercyjnych baz danych indeksujących czasopisma.
Inne teksty tego samego autora
- Kinga Myszka, Danuta Boros, Poszukiwanie genotypów owsa o poprawionej wartości odżywczej oraz wysokich właściwościach bioaktywnych , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 268 (2013): Wydanie regularne
- Anna Fraś, Danuta Boros, Wpływ warunków środowiska na zmienność zawartości alkilorezorcynoli w ziarnie pszenicy ozimej , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 278 (2015): Wydanie regularne
- Danuta Boros, Piotr Ochodzki, Wspomnienie - Profesor Dr Hab. Maria Rakowska , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 277 (2015): Wydanie regularne
- Wioletta Dynkowska, Danuta Boros, Czynniki warunkujące przydatność ziarna różnych zbóż do produkcji energii odnawialnej — przegląd literatury , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 251 (2009): Wydanie regularne
- Damian Gołębiewski, Kinga Myszka, Janusz Burek, Dariusz R. Mańkowski, Danuta Boros, Badania zmienności genetycznej i wpływu środowiska na cechy determinujące wartość browarną ziarna rodów jęczmienia jarego włączonych do badań przedrejestrowych w 2011 roku , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 263 (2012): Wydanie regularne
- Damian Gołębiewski, Beata Kamińska, Janusz Burek, Danuta Boros, Wpływ genotypu i miejscowości na cechy determinujące wartość browarną ziarna nowych linii jęczmienia jarego , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 274 (2014): Wydanie regularne
- Agnieszka Grądzielewska, Edyta Paczos-Grzęda, Daniela Gruszecka, Zastosowanie metod RAPD i ISSR do oceny podobieństwa genetycznego greckich form Dasypyrum villosum (L.) P. Candargy , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 253 (2009): Wydanie regularne
- Magdalena Ploch, Małgorzata Cyran, Katarzyna Kasztelowicz, Danuta Boros, Janusz Burek, Zmienność i współzależność cech jakości jęczmienia browarnego ze zbioru w 2004 roku , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 235 (2005): Wydanie regularne
- Danuta Boros, Aktualne wymagania jakościowe ziarna zbóż ze szczególnym uwzględnieniem pszenicy w zależności od sposobu użytkowania , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 235 (2005): Wydanie regularne
- Katarzyna Kasztelowicz, Danuta Boros, Wstępne badania nad zastosowaniem testu lepkości jako prostego kryterium selekcji jakościowej jęczmienia browarnego i pastewnego , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 235 (2005): Wydanie regularne
