Charakterystyka rodów uzyskanych z mieszańców pszenżyta (X Triticosecale Wittmack) z pszenperzem (Agrotriticum sp.)
Daniela Gruszecka
dziekanat.agbioinz@up.lublin.plInstytut Genetyki i Hodowli Roślin, Akademia Rolnicza w Lublinie (Poland)
Ewa Czerwińska
Danko Hodowla Roślin Sp. z o.o. z/s w Choryni, Oddział Laski (Poland)
Abstrakt
Dotychczasowe badania jednoznacznie wskazują na możliwość transferu genów oraz wykorzystania gatunków z rodzaju Agrotriticum do ulepszania pszenżyta. Celem badań była analiza poziomu niektórych elementów plonowania mieszańców pszenżyta (X Triticsecale Wittmack) z pszenperzem (Agrotriticum sp.), w porównaniu z wzorcowymi odmianami pszenżyta, w doświadczeniach hodowlanych, co pozwoli na ocenę i określenie przydatności badanego materiału w hodowli twórczej pszenżyta. Obiektem badań był ród ozimego pszenżyta heksaploidalnego LAD 965/98 oraz trzy ozime, wzorcowe odmiany pszenżyta Bogo, Lamberto i Woltario. Badany ród uzyskano w wyniku skrzyżowania ozimego pszenżyta heksaploidalnego — rodu CZR 1132/90 [(Liwilla × Donar) × Liwilla] z pszenperzem PPG 113 (Alef.) Mansf, z VIR z Sankt Petersburga z Rosji, a następnie dwukrotnym wstecznym zapyleniu mieszańcowych roślin pyłkiem pszenżyta CZR 1132/90, celem wyparcia niekorzystnych genów dzikiej formy. W dalszej kolejności uzyskane rośliny rozmnażano przez samozapylenie, prowadząc pozytywną selekcję, uwzględniającą cechy ilościowe i jakościowe. Badane formy brały udział w doświadczeniach hodowlanych, założonych przez Firmę Danko i inne w trzech sezonach wegetacyjnych 1999–2000 (B2/F6), 2000–2001 (B2/F7), 2001–2002 (B2/F8), w kilku miejscowościach: w pierwszym roku w doświadczeniu rodowym laskoskim, w drugim roku w doświadczeniu przedwstępnym i w trzecim roku w doświadczeniu wstępnym, odpowiednio z 49, 41 i 41 obiektami. Badany ród LAD 965/98 okazał się cenny z punktu widzenia hodowlanego, gdyż uzyskał wysokie plony (od 79,5 dt/ha — 89,9 dt/ha) i odpowiednio w latach zajął 1 miejsce (106,7% wzorca), 7 miejsce (108,1% wzorca) i 11 miejsce (105,0% wzorca). Ponadto, w porównaniu ze średnią dla wzorców, odznaczał się większą masą 1000 ziaren, mniejszym ich porastaniem i mniejszym porażeniem przez czynniki chorobotwórcze, wywołujące analizowane choroby liści i kłosów. Wysoka wartość hodowlana badanego rodu pszenżyta może wynikać z transferu korzystnych genów pochodzących od pszenperzu (Agrotriticum sp.) lub z współdziałania genów stanowiących jego genotyp, co potwierdza celowość uzyskiwania mieszańców oddalonych.
Słowa kluczowe:
Agrotriticum sp., X Triticosecale Wittmack, doświadczenie hodowlane, elementy plonu, pszenperz, pszenżyto, rody hodowlaneBibliografia
Arseniuk E., Gruszecka D., Tarkowski Cz. 1998. Analysis of Stagonospora nodorum blotch resistance in hybrids of triticale, wheat, rye, Aegilops sp., Agrotriticum sp. and Dasypyrum sp. Proceedings of the 4th International Triticale Symposium. 26–31 July 1998, Red Deer, Alberta, Canada, vol. 1: 303 — 311.
Google Scholar
Dong X. S., Zhou R., Xu S. J. 1992. Desirable characteristic in perennial Triticeae collected in China of wheat improvement. Hereditas 116: 175 — 178.
DOI: https://doi.org/10.1111/j.1601-5223.1992.tb00819.x
Google Scholar
Góral T., Gruszecka D. 1998. Fusarium head blight (Fusarium culmorum) resistance in hybrids of X Triticosecale Wittmack with Aegilops L. species and Agrotriticum hybrids. Proceedings of the 4th International Triticale Symposium. 26–31 July 1998, Red Deer, Alberta, Canada, vol. 2: 204 — 207.
Google Scholar
Gruszecka D. 1992. Ocena krzyżowalności niektórych gatunków perzu i pszenperzu z pszenicą, żytem i pszenżytem. XI Zjazd PTG. Kraków. Materiały Konferencji „Genetyka 2000”. 10–12.09: 103.
Google Scholar
Gruszecka D., Ceglińska A. 2003. Jakość technologiczna mieszańców X Triticosecale Wittmack z Agrotriticum sp. i ich komponentów rodzicielskich. J. Appl. Genet. (w druku).
Google Scholar
Gruszecka D., Marciniak K. 1995. Mieszańce F1 pszenżyta z pszenperzem — otrzymanie i charakterystyka. Biul. IHAR 194/195: 85 — 93.
Google Scholar
Gruszecka D., Strzembicka A. 1995. Charakterystyka mieszańców pszenżyta z pszenperzem pod względem odporności na rdzę brunatną. Materiały Drugiego Krajowego Sympozjum pt. ”Odporność roślin na choroby, szkodniki i niesprzyjające czynniki środowiska”. IHAR Radzików, 12–14 września 1995, 281 — 282.
Google Scholar
Gruszecka D., Masłowski J., Stefanowska G. 1995. Porównanie tolerancyjności siewek mieszańców pszenżyta z pszenperzem na toksyczne jony glinu. Materiały Drugiego Krajowego Sympozjum pt. ”Odporność roślin na choroby, szkodniki i niesprzyjające czynniki środowiska”. IHAR Radzików, 12–14 września 1995: 405 — 406.
Google Scholar
Gruszecka D., Tarkowski Cz., Marciniak K. 1993. Badania cytogenetyczne międzyrodzajowych mieszańców Triticosecale z Aegilops i Agrotricum. VIII Krajowa Konferencja Cytogenetyczna, Wrocław, 28–29 wrzesień 1993, Streszczenia — Cytogenetyka roślin.
Google Scholar
Kowalczyk K., Gruszecka D. 2000. Charakterystyka wybranych cech ilościowych mieszańców pszenżyta (X Triticosecale Wittmack) z pszenperzem (Agrotriticum sp.). Biul. IHAR 216: 151 — 157.
Google Scholar
Kowalczyk K., Gruszecka D. 2002. Struktura plonu mieszańcowych rodów X Triticosecale Wittmack z Agrotriticum sp. Folia Univ. Agric. Stetin Agricultura 228, 91: 51 — 56.
Google Scholar
Lingrang K., Fengli G., Honggang W. 1993. Cytoembrological studies on the low fertility of F1 hybrid between octoploid Agrotriticum and Triticum aestivum L. Abstracts. VIII Int. Wheat Genet. Symp. China: 23 — 24.
Google Scholar
Makarska E., Gruszecka D. 1996. Wpływ komponentów rodzicielskich na zawartość mikro- i makro-elementów w ziarniakach mieszańcowego pszenżyta z pszenperzem. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol, 434: 105 — 110.
Google Scholar
Makarska E., Gruszecka D. 1998. Antitripsin activiti and level of alkylresorcinols in hybrid kernels of X Triticosecale Wittmack with Agrotriticum sp. and in parental forms. Pol. J. Food Nutr. Sci., 3, 7/48: 431 — 435.
Google Scholar
Masłowski J., Gruszecka D. 1997. The analysis of tolerance to toxic aluminium ions in seedlings of [X Triticosecale Wittmack × Agrotricum sp.] hybrid. J. Appl. Genet. 38B: 289 — 293.
Google Scholar
Makarska E., Makarski B., Gruszecka D. Aktywność antytrypsynowa i poziom alkilorezorcynoli w mieszańcowych ziarniakach pszenżyta z pszenperzem oraz komponentów rodzicielskich. XXXII Zjazd PTB, Kraków, 17–20 września 1996, Streszczenia, VII — 18: 187.
Google Scholar
Wan Y. F., Yen C., Yang J. L. 1997. The diversity of head scab resistance in Triticeae and their relation to ecological conditions. Euphytica 97: 277 — 281.
DOI: https://doi.org/10.1023/A:1003028324059
Google Scholar
Autorzy
Daniela Gruszeckadziekanat.agbioinz@up.lublin.pl
Instytut Genetyki i Hodowli Roślin, Akademia Rolnicza w Lublinie Poland
Autorzy
Ewa CzerwińskaDanko Hodowla Roślin Sp. z o.o. z/s w Choryni, Oddział Laski Poland
Statystyki
Abstract views: 10PDF downloads: 5
Licencja
Prawa autorskie (c) 2004 Daniela Gruszecka, Ewa Czerwińska
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Z chwilą przekazania artykułu, Autorzy udzielają Wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji na korzystanie z artykułu przez czas nieokreślony na terytorium całego świata na następujących polach eksploatacji:
- Wytwarzanie i zwielokrotnianie określoną techniką egzemplarzy artykułu, w tym techniką drukarską oraz techniką cyfrową.
- Wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy artykułu.
- Publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie artykułu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym.
- Włączenie artykułu w skład utworu zbiorowego.
- Wprowadzanie artykułu w postaci elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie artykułu w postaci elektronicznej do Internetu, lub innej sieci.
- Rozpowszechnianie artykułu w postaci elektronicznej w internecie lub innej sieci, w pracy zbiorowej jak również samodzielnie.
- Udostępnianie artykułu w wersji elektronicznej w taki sposób, by każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym, w szczególności za pośrednictwem Internetu.
Autorzy poprzez przesłanie wniosku o publikację:
- Wyrażają zgodę na publikację artykułu w czasopiśmie,
- Wyrażają zgodę na nadanie publikacji DOI (Digital Object Identifier),
- Zobowiązują się do przestrzegania kodeksu etycznego wydawnictwa zgodnego z wytycznymi Komitetu do spraw Etyki Publikacyjnej COPE (ang. Committee on Publication Ethics), (http://ihar.edu.pl/biblioteka_i_wydawnictwa.php),
- Wyrażają zgodę na udostępniane artykułu w formie elektronicznej na mocy licencji CC BY-SA 4.0, w otwartym dostępie (open access),
- Wyrażają zgodę na wysyłanie metadanych artykułu do komercyjnych i niekomercyjnych baz danych indeksujących czasopisma.
Inne teksty tego samego autora
- Agnieszka Grądzielewska, Edyta Paczos-Grzęda, Daniela Gruszecka, Zastosowanie metod RAPD i ISSR do oceny podobieństwa genetycznego greckich form Dasypyrum villosum (L.) P. Candargy , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 253 (2009): Wydanie regularne
- Zofia Banaszak, Zygmunt Kaczmarek, Mirosław S. Pojmaj, Arkadiusz Trąbka, Piotr Kaźmierczak, Ewa Czerwińska, Danuta Kurleto, Wpływ zróżnicowanych warunków środowiska na plonowanie pszenżyta ozimego w latach 2003 i 2004 , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 235 (2005): Wydanie regularne
- Danuta Boros, Magdalena Ploch, Daniela Gruszecka, Charakterystyka jakości dwóch mieszańców pszenżyta z pszenperzem , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 235 (2005): Wydanie regularne
