Ocena tolerancyjności mieszańców międzygatunkowych pszenicy (Triticum sp.) na stres solny
Roman Prażak
dziekanat.agbioinz@up.lublin.plInstytut Nauk Rolniczych w Zamościu, Akademia Rolnicza w Lublinie (Poland)
Abstrakt
Badano wpływ soli NaCl w koncentracjach 0 (kontrola), 10, 20, 50, 100, 200 mM na kiełkowanie nasion i wzrost siewek dziewięciu rodów mieszańcowych Aegilops juvenalis i Aegilops ventricosa z Triticum durum Desf. odm. Grandur i Triticum aestivum L. (odm. Arda, Begra, Panda, linia CZR). Reakcję na NaCl wybranych rodów mieszańcowych porównywano z reakcją komponentów rodzicielskich. Nasiona kiełkowano na bibule, w szalkach Petriego uzupełnionych pełną pożywką Hoaglanda z dodatkiem soli NaCl. Określono procent skiełkowanych nasion oraz maksymalną długość korzeni i koleoptyli siewek po 5-dniach wzrostu. Na podstawie pomiarów długości koleoptyle wyznaczono indeks tolerancji soli NaCl (IT). Wysokie koncentracje soli NaCl nie wpływały negatywnie na energię i zdolność kiełkowania nasion, natomiast istotnie ograniczały wzrost korzeni i koleoptyli u wszystkich badanych form. Z przeprowadzonych badań wynika, że z dziewięciu analizowanych mieszańców dwa charakteryzowały się wyższym od pszenicznych komponentów rodzicielskich indeksem tolerancji, a sześć z nich charakteryzowało się niższym indeksem tolerancji jedynie od linii CZR 1406 o translokowanym chromosomie 1BL/1RS. Najwyższą tolerancyjnością na zasolenie charakteryzowały się mieszańce (Ae. juvenalis × CZR 1406) × Begra i {[(Ae.juvenalis × CZR 1406) × CZR 1406] × Panda} × CZR 1406 oraz linia CZR 1406. Najmniej tolerancyjne okazały się siewki mieszańca [(Aegilops ventricosa × Grandur) × Panda] × Panda oraz pszenic Grandur i Panda. Prawdopodobnie, o wysokiej tolerancyjności form mieszańcowych z Ae.juvenalis decydowały geny żytnie formy rodzicielskiej CZR 1406, natomiast na niższą tolerancyjność mieszańców z Ae.ventricosa wpłynęły geny pszenic Grandur i Panda.
Słowa kluczowe:
Aegilops, Triticum, rody mieszańcowe, stres solny, tolerancyjność siewekBibliografia
Dwořák J., Gorham J. 1992. Methodology of gene transfer by homoeologous recombination into Triticum turgidum: transfer of K+/Na+ discrimination from Triticum aestivum L. Genome 35: 639 — 646.
DOI: https://doi.org/10.1139/g92-096
Google Scholar
Drzewiecki J. 1997. Ocena tożsamości roślin rolniczych na podstawie cech nasion i siewek — stan obecny i nowe kierunki. Biul. IHAR 203: 7 — 22.
Google Scholar
Farooq S., Shah T.M., Iqbal N. 1990. Variation in cross ability among intergeneric hybrids of wheat and salt tolerant accessions of three Aegilops species. Cereal Res. Commun. 18/4: 335 — 338.
Google Scholar
Farooq S., Iqbal N., Asghar M., Shah T. M. 1992. Intergeneric hybridization for wheat improvement — IV. Expression of salt tolerance gene (s) of Aegilops cylindrica in hybrids with hexaploid wheat. Cereal Res. Commun. 20/ 1–2: 111 — 118.
Google Scholar
Forster B. P. 2001. Mutation genetics of salt tolerance in barley: An assessment of Golden Promise and other semi-dwarf mutants. Euphytica, 120: 317 — 328.
Google Scholar
Gorham J. 1990 a. Salt Tolerance in the Triticeae: K / Na discrimination in Aegilops species. J. Exp. Bot. 41/226: 615 — 621.
DOI: https://doi.org/10.1093/jxb/41.5.615
Google Scholar
Gorham J. 1990 b. Salt tolerance in the Triticeae: K / Na discrimination in synthetic hexaploid wheats. J. Exp. Bot. 41/ 226: 623 — 627.
DOI: https://doi.org/10.1093/jxb/41.5.623
Google Scholar
Gorham J., Wyn Jones R. G., McDonnell E. 1985. Some mechanisms of salt tolerance in crop plants. Plant and Soil 89: 15 — 40.
DOI: https://doi.org/10.1007/978-94-009-5111-2_2
Google Scholar
Grzesiuk S., Koczowska I. 1991. Fizjologiczne podstawy odporności roślin na choroby. Wyd. ART, Olsztyn: 205 ss.
Google Scholar
Kabata-Pendias A., Pendias H. 1999. Biogeochemia pierwiastków śladowych. PWN, Warszawa, ss. 398.
Google Scholar
Kimber G., Feldman M. 1987. Wild wheat: an introduction. College of Agriculture, University of Missouri, Columbia, Special Report 353: 1 — 146.
Google Scholar
Kuiper D., Suit J., Kuiper P. J. C. 1990. Actual cytokine concentrations in plant tissue as an indicator for salt resistance in cereals. Plant and Soil 123: 243 — 250.
DOI: https://doi.org/10.1007/BF00011276
Google Scholar
Niewiadomski W. (red.) 1983. Podstawy agrotechniki. PWR i L, Warszawa: 763 ss.
Google Scholar
Prażak R. 1997. Zastosowanie kultur in vitro niedojrzałych zarodków w otrzymywaniu mieszańców międzyrodzajowych Triticum z Aegilops. Zesz. Nauk. AR w Krakowie, 318 (50): 47 — 53.
Google Scholar
Shang X. M., Nguyen H. T., Jackson R. C. 1989. Heterochromatin differentiation and phylogenetic relationship of the A genomes in diploid and polyploidy wheats. Theor. Appl. Genet. 77: 84 — 94.
DOI: https://doi.org/10.1007/BF00292321
Google Scholar
Stefanowska G. 1995. Charakterystyka niektórych cech morfologicznych i plonotwórczych mieszańców Triticum aestivum L. z Aegilops juvenalis (Thell.) Eig. i z Aegilops ventricosa Tausch. Biul. IHAR 194: 35 — 43.
Google Scholar
Szweykowska A. 1997. Fizjologia roślin. Wydaw. Naukowe UAM, Poznań: 241 ss.
Google Scholar
Tarkowski Cz., Masłowski J., Gruszecka D. 1994. The influence of wheat chromosome 1BL/1RS on toxic activity of aluminium ions. First Intern. Sem. „Cereals — Pathogen and Stress Factors Interaction”. Poznań: 80.
Google Scholar
Wilpiszewska J. 1984. Antropogeniczne procesy zasalania gleb a uszkodzenia i zaburzenia fizjologiczne roślin. Kosmos 3 (184): 325 — 338.
Google Scholar
Autorzy
Roman Prażakdziekanat.agbioinz@up.lublin.pl
Instytut Nauk Rolniczych w Zamościu, Akademia Rolnicza w Lublinie Poland
Statystyki
Abstract views: 56PDF downloads: 21
Licencja
Prawa autorskie (c) 2003 Roman Prażak
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Z chwilą przekazania artykułu, Autorzy udzielają Wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji na korzystanie z artykułu przez czas nieokreślony na terytorium całego świata na następujących polach eksploatacji:
- Wytwarzanie i zwielokrotnianie określoną techniką egzemplarzy artykułu, w tym techniką drukarską oraz techniką cyfrową.
- Wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy artykułu.
- Publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie artykułu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym.
- Włączenie artykułu w skład utworu zbiorowego.
- Wprowadzanie artykułu w postaci elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie artykułu w postaci elektronicznej do Internetu, lub innej sieci.
- Rozpowszechnianie artykułu w postaci elektronicznej w internecie lub innej sieci, w pracy zbiorowej jak również samodzielnie.
- Udostępnianie artykułu w wersji elektronicznej w taki sposób, by każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym, w szczególności za pośrednictwem Internetu.
Autorzy poprzez przesłanie wniosku o publikację:
- Wyrażają zgodę na publikację artykułu w czasopiśmie,
- Wyrażają zgodę na nadanie publikacji DOI (Digital Object Identifier),
- Zobowiązują się do przestrzegania kodeksu etycznego wydawnictwa zgodnego z wytycznymi Komitetu do spraw Etyki Publikacyjnej COPE (ang. Committee on Publication Ethics), (http://ihar.edu.pl/biblioteka_i_wydawnictwa.php),
- Wyrażają zgodę na udostępniane artykułu w formie elektronicznej na mocy licencji CC BY-SA 4.0, w otwartym dostępie (open access),
- Wyrażają zgodę na wysyłanie metadanych artykułu do komercyjnych i niekomercyjnych baz danych indeksujących czasopisma.
Inne teksty tego samego autora
- Roman Prażak, Cechy morfologiczne i płodność mieszańców niektórych gatunków rodzaju Aegilops sp. z pszenicą heksaploidalną Triticum aestivum L. , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 263 (2012): Wydanie regularne
- Roman Prażak, Zmienność i współzależność niektórych cech ilościowych oraz zawartość białka ogółem w ziarnie mieszańców Aegilops juvenalis (Thell.) Eig. i Aegilops ventricosa Tausch. z wybranymi gatunkami (4×, 6×) Triticum L. , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 244 (2007): Wydanie regularne
- Roman Prażak, Wanda Kociuba, Zbigniew Segit, Aneta Kramek, Ocena tolerancji wybranych genotypów jarej pszenicy twardej (Triticum durum Desf.) na stres solny , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 283 (2018): Wydanie specjalne
- Anna Skrzypik, Roman Prażak, Maria Chrząstek, Ocena tolerancyjności na glin siewek mieszańców BC1 (Avena sativa L. × Avena fatua L.) × Avena sativa L. , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 252 (2009): Wydanie regularne
- Roman Prażak, Zmienność i współzależność niektórych cech w mieszańcach Aegilops kotschyi Boiss. × Triticum aestivum L. cv. Rusałka , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 252 (2009): Wydanie regularne
- Roman Prażak, Ocena zimotrwałości, wczesności i porażenia przez rdzę brunatną i mączniaka prawdziwego mieszańców Aegilops juvenalis i Ae. ventricosa z Triticum aestivum i T. durum , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 235 (2005): Wydanie regularne
