Ocena tolerancyjności siewek mieszańców Aegilops ventricosa Tausch. i Aegilops juvenalis (Thell.) Eig. z Triticum durum Desf. i Triticum aestivum L. na toksyczne stężenie jonów glinu
Roman Prażak
dziekanat.agbioinz@up.lublin.plInstytut Nauk Rolniczych w Zamościu, Akademia Rolnicza w Lublinie (Poland)
Abstrakt
Badano wpływ jonów glinu w koncentracjach 0 (kontrola), 5, 10, 20, 30, 40 mg dm-3, w środowisku zakwaszonym (pH 4,2), na kiełkowanie nasion i wzrost korzeni siewek ośmiu rodów mieszańcowych Aegilops juvenalis i Aegilops ventricosa z Triticum durum Desf. cv. Grandur i Triticum aestivum L. (cvs. Arda, Begra, Panda, linia CZR). Reakcję na glin wybranych rodów mieszańcowych porównywano z reakcją ich komponentów rodzicielskich i pszenicy Atlas 66. Nasiona kiełkowano na bibule, w szalkach Petriego uzupełnionych roztworem wodnym glinu. Określono procent skiełkowanych nasion oraz maksymalną długość systemu korzeniowego. Na podstawie pomiarów długości systemu korzeniowego wyznaczono indeks tolerancji glinu (IT) według zmodyfikowanego testu Wilkinsa (1978). W środowisku zakwaszonym wysokie koncentracje jonów glinu istotnie ograniczały wzrost systemu korzeniowego u wszystkich badanych form. Jony glinu nie wpływały na energię i zdolność kiełkowania nasion. Najwyższą tolerancyjnością na toksyczne stężenia jonów glinu charakteryzowała się pszenica Atlas 66 i Aegilops ventricosa. Mieszańce cechowała pośrednia tolerancyjność na glin. Najmniej tolerancyjne na glin okazały się siewki Aegilops juvenalis oraz pszenic Grandur i Begra.
Słowa kluczowe:
Aegilops, Triticum, glin, rody mieszańcowe, tolerancyjność siewekBibliografia
Anioł A. 1985. Podstawy hodowli roślin odpornych na toksyczne działanie jonów glinu. Biul. IHAR 156: 185 — 194.
Google Scholar
Anioł A. 2000. Genetyczne uwarunkowanie tolerancyjności zbóż na toksyczne działanie jonów glinu. III Krajowa Konferencja, pt. „Genetyczno-fizjologiczne i hodowlane aspekty reakcji roślin uprawnych na stresy wodno-mineralne”, 26 październik 2000, Poznań: 5.
Google Scholar
Anioł A., Gustafson J.P., 1984. Chromosome location of genes controlling aluminium tolerance in wheat, rye and triticale. Can. J. Genet. Cytol. 26: 701 — 705.
Google Scholar
Berzonsky W. A., Kimber G. 1989. The tolerance to aluminium of triticum N-genome amphiploides. Plant Breeding 103: 37 — 42.
Google Scholar
Chakravarty B., Srivastava S. 1992. Toxicity of some heavy metals in vivo and in vitro in Helianthus annuus. Mutation Research, 283: 287 — 294.
Google Scholar
Chrząstek M., Masłowski J., Miazga D. 1995. Lokalizacja genów kontrolujących tolerancyjność na jony glinu u żyta. Biul. IHAR 195/196: 313 — 316.
Google Scholar
Foy C. D., Chaney R. L., White M. C., 1978. The physiology of metal toxicity in plants. Ann. Rev. Plant Physiol. 29: 511 — 566.
Google Scholar
Kabata-Pendias A., Pendias H. 1999. Biogeochemia pierwiastków śladowych. PWN, Warszawa.
Google Scholar
Kimber G., Feldman M. 1987. Wild wheat: an introduction. College of Agriculture, University of Missouri, Columbia, Special Report 353: 1 — 146.
Google Scholar
Martin P., Carrillo J.M. 1999. Cumulative and interaction effects of prolamin allelic variation and of 1BL/1RS translocation on flour quality in bread wheat. Euphytica 108: 29 — 39.
Google Scholar
Miller T. E., Reader S. M., Mahmood A., Purdie K. A., King J. P. 1993. Chromosome 3 N of Aegilops uniaristata a source of tolerance to high levels of aluminium for wheat. VIII International Wheat Genetics Symposium, 20–25 July, Beijing, China. Abstracts: 14.
Google Scholar
Pilch J., Głowacz E. 1997. Międzygatunkowe i międzyrodzajowe krzyżowania jako sposób ulepszania cech kłosa w hodowli pszenicy heksaploidalnej Triticum aestivum L. Biul. IHAR 204: 15 — 31.
Google Scholar
Prażak R. 1997. Zastosowanie kultur in vitro niedojrzałych zarodków w otrzymywaniu mieszańców międzyrodzajowych Triticum z Aegilops. Zesz. Nauk. AR w Krakowie, 318 (50): 47 — 53.
Google Scholar
Prażak R. 1998. Zimotrwałość gatunków rodzaju Aegilops i Triticum aestivum L. w warunkach klimatycznych Polski wschodniej. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol., 463: 445 — 450.
Google Scholar
Stefanowska G. 1995. Charakterystyka niektórych cech morfologicznych i plonotwórczych mieszańców Triticum aestivum L. z Aegilops juvenalis (Thell.) Eig. i z Aegilops ventricosa Tausch. Biul. IHAR, 194: 35 — 43.
Google Scholar
Szymańska M., Molas J. 1996. The effect of aluminium on early development stages of Cucumis sativus L. Folia Hort., 8 (1): 73 — 83.
Google Scholar
Tarkowski Cz., Masłowski J., Gruszecka D. 1994. The influence of wheat chromosome 1BL/1RS on toxic activity of aluminium ions. First Intern. Sem. „Cereals-Pathogen and Stress Factors Interaction”. Poznań 1994: 80.
Google Scholar
Wilkins D. A. 1978. The measurement of tolerance to edaphic factors by means of root growth. New Phytol. 80: 623 — 633.
Google Scholar
Autorzy
Roman Prażakdziekanat.agbioinz@up.lublin.pl
Instytut Nauk Rolniczych w Zamościu, Akademia Rolnicza w Lublinie Poland
Statystyki
Abstract views: 1PDF downloads: 0
Licencja
Prawa autorskie (c) 2025 Roman Prażak
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Z chwilą przekazania artykułu, Autorzy udzielają Wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji na korzystanie z artykułu przez czas nieokreślony na terytorium całego świata na następujących polach eksploatacji:
- Wytwarzanie i zwielokrotnianie określoną techniką egzemplarzy artykułu, w tym techniką drukarską oraz techniką cyfrową.
- Wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy artykułu.
- Publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie artykułu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym.
- Włączenie artykułu w skład utworu zbiorowego.
- Wprowadzanie artykułu w postaci elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie artykułu w postaci elektronicznej do Internetu, lub innej sieci.
- Rozpowszechnianie artykułu w postaci elektronicznej w internecie lub innej sieci, w pracy zbiorowej jak również samodzielnie.
- Udostępnianie artykułu w wersji elektronicznej w taki sposób, by każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym, w szczególności za pośrednictwem Internetu.
Autorzy poprzez przesłanie wniosku o publikację:
- Wyrażają zgodę na publikację artykułu w czasopiśmie,
- Wyrażają zgodę na nadanie publikacji DOI (Digital Object Identifier),
- Zobowiązują się do przestrzegania kodeksu etycznego wydawnictwa zgodnego z wytycznymi Komitetu do spraw Etyki Publikacyjnej COPE (ang. Committee on Publication Ethics), (http://ihar.edu.pl/biblioteka_i_wydawnictwa.php),
- Wyrażają zgodę na udostępniane artykułu w formie elektronicznej na mocy licencji CC BY-SA 4.0, w otwartym dostępie (open access),
- Wyrażają zgodę na wysyłanie metadanych artykułu do komercyjnych i niekomercyjnych baz danych indeksujących czasopisma.
Inne teksty tego samego autora
- Roman Prażak, Cechy morfologiczne i płodność mieszańców niektórych gatunków rodzaju Aegilops sp. z pszenicą heksaploidalną Triticum aestivum L. , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 263 (2012): Wydanie regularne
- Roman Prażak, Zmienność i współzależność niektórych cech ilościowych oraz zawartość białka ogółem w ziarnie mieszańców Aegilops juvenalis (Thell.) Eig. i Aegilops ventricosa Tausch. z wybranymi gatunkami (4×, 6×) Triticum L. , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 244 (2007): Wydanie regularne
- Roman Prażak, Wanda Kociuba, Zbigniew Segit, Aneta Kramek, Ocena tolerancji wybranych genotypów jarej pszenicy twardej (Triticum durum Desf.) na stres solny , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 283 (2018): Wydanie specjalne
- Anna Skrzypik, Roman Prażak, Maria Chrząstek, Ocena tolerancyjności na glin siewek mieszańców BC1 (Avena sativa L. × Avena fatua L.) × Avena sativa L. , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 252 (2009): Wydanie regularne
- Roman Prażak, Zmienność i współzależność niektórych cech w mieszańcach Aegilops kotschyi Boiss. × Triticum aestivum L. cv. Rusałka , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 252 (2009): Wydanie regularne
- Roman Prażak, Ocena zimotrwałości, wczesności i porażenia przez rdzę brunatną i mączniaka prawdziwego mieszańców Aegilops juvenalis i Ae. ventricosa z Triticum aestivum i T. durum , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 235 (2005): Wydanie regularne
- Roman Prażak, Ocena tolerancyjności mieszańców międzygatunkowych pszenicy (Triticum sp.) na stres solny , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 230 (2003): Wydanie regularne
