Ocena średnich i stabilności cech plonotwórczych w kolekcji genotypów pszenżyta ozimego (X Triticosecale Wittmack)
Wanda Kociuba
genetyka.roslin@up.lublin.plInstytut Genetyki i Hodowli Roślin Akademia Rolnicza, Lublin (Poland)
Abstrakt
Materiał badawczy stanowiła populacja 565 odmian i rodów pszenżyta ozimego badanych w latach 1982–1990, w 4-letnim cyklu jednopowtórzeniowych doświadczeń polowych. Oszacowano parametry stabilności dla takich cech jak: wysokość roślin, liczba i masa ziarn z kłosa, masa 1000 ziarn oraz ogólna zawartość białka w ziarnie, według metodyki opracowanej przez Eberharta i Russela (1966). Każdy genotyp w przedstawionych badaniach oceniany był na podstawie średniej wartości cechy, współczynnika regresji (bi) i średniego kwadratu odchyleń od regresji (S2di). Reakcję genotypów w latach interpretowano poprzez regresję liniową analizowanych obiektów względem efektów środowiska, co przedstawiono w układzie współrzędnych określających średnie wartości genotypów (yij) i ich współczynniki regresji (bi). Zastosowana analiza regresji pozwala na wybór genotypów, u których średnia wartość danej cechy w latach jest wysoka, zaś wartość tej cechy jest mało zmienna w latach uprawy. Badana populacja pszenżyta ozimego charakteryzuje się dużą różnorodnością genotypów, tak co do średnich wartości badanych cech, jak i reakcji na zmieniające się warunki pogodowe w latach. Cenne są zatem genotypy o wysokim i stabilnym poziomie ważnych cech plonotwórczych jak: masa ziarn z kłosa, MTZ czy zawartość białka w ziarnie. Mogą zatem stanowić cenny materiał wyjściowy dla hodowli odmian o wiernym plonie i dobrej jego jakości.
Słowa kluczowe:
cechy plonotwórcze, pszenżyto ozime, stabilność, zmiennośćBibliografia
Allard R. W., Bredshaw A. D. 1964. Implication of Genotype-Environmental Interactions in Applied Plant Breeding. Crop Science, 4, 5: 503 — 508.
DOI: https://doi.org/10.2135/cropsci1964.0011183X000400050021x
Google Scholar
Becker H. C., Leon J. 1988. Stability analysis in plant breeding. Plant Breeding, 101: 1 — 23.
DOI: https://doi.org/10.1111/j.1439-0523.1988.tb00261.x
Google Scholar
Boujenna A., Ramos J. M., Yanez J. A., Garcia del Moral L. F. 1998. Ear formation in Triticale in relation to genotype and environment. Proceedings 4th International Triticale Symp., Canada: 296 — 299.
Google Scholar
Caliński T., Czajka S. T. Kaczmarek Z. 1988. Analiza wyników serii doświadczeń z odmianami pszenicy ozimej wykonywanych w Polsce w latach 1982–1985. Biuletyn Oceny Odmian, 20: 63 — 90.
Google Scholar
Dawidowski J., Dmochowski K., Pilarczyk W. 1983. Metody statystyczne w ocenie odmian roślin uprawnych. Praktyka i postulaty zmian. Biuletyn Oceny Odmian, X, 1 (15): 5 — 27.
Google Scholar
Drozd D. 1990. Dziedziczenie niektórych cech użytkowych pszenicy jarej ze szczególnym uwzględnieniem interakcji genotypowo-środowiskowej. Zesz. Nauk. AR Wrocław, Rozprawy Nr 79.
Google Scholar
Eberhard S. A., Russell W. A. 1966. Stability Parameters for Comparing Varieties. Crop Science, 6: 36 — 40.
DOI: https://doi.org/10.2135/cropsci1966.0011183X000600010011x
Google Scholar
Feyerherm A. M., Pauslen G. M., Sebaugh J. L. 1984. Contribution of Genetic Improvement to Recent Wheat Yield Increases in the U.S. Agron. J. 3: 29.
Google Scholar
Finlay K. W., Wilkinson G. N. 1963. The analysis of adaptation in Plant Breeding Programme. Austr. J. Agric. Res., 14: 742 — 754.
DOI: https://doi.org/10.1071/AR9630742
Google Scholar
Fox P. N., Skovmand B., Thopmson B. K., Braun H. J., Cormier R. 1990. Yield and adaptation of hexaploid spring triticale. Euphytica, 47: 57 — 64.
DOI: https://doi.org/10.1007/BF00040364
Google Scholar
Hill J.: 1975. Genotype-environment interactions — a challenge for plant breeding. J. Agric. Sci. Camb., 85: 477 — 493.
DOI: https://doi.org/10.1017/S0021859600062365
Google Scholar
Josephides C. M. 1993. Analysis of adaptation of barley, triticale, durum and bread wheat under Mediterranean conditions. Euphytica, 65: 1 — 8.
DOI: https://doi.org/10.1007/BF00022193
Google Scholar
Jowett D. 1972. Yield Stability Parameters for Sorghum in East Africa. Crop Science, 12, 3: 314 — 317.
DOI: https://doi.org/10.2135/cropsci1972.0011183X001200030017x
Google Scholar
Kent M. Eskridge. 1990. Selection of stable cultivars using a safety first rule. Crop Sci. 30: 369 — 374.
DOI: https://doi.org/10.2135/cropsci1990.0011183X003000020025x
Google Scholar
Kore W. A. O., Ayiecho P. O. 1998. Stability of yield and yield components in Triticale. Proceedings 4th Int. Triticale Symp., Canada, 2: 134 — 136.
Google Scholar
Mohamed Ch., Taliaferro C. M., Mc New R. W. 1990. Genotype — Environment Interaction of Bermundagrass Forage Yields. Crop Science, 30: 49 — 53.
DOI: https://doi.org/10.2135/cropsci1990.0011183X003000010011x
Google Scholar
Pfeiffer W. H., Fox P. N. 1990. Adaptation of triticale. Proceedings of the Second Inter. Triticale Symp., Brazil: 126 — 135.
Google Scholar
Pietrzykowski R., Mądry W., Warzecha R. 1996. Analiza stabilności i przystosowania genotypów do środowisk na podstawie serii doświadczeń wielokrotnych z kukurydzą. Biul. IHAR, 200: 33 — 39.
Google Scholar
Riede C. R., Campos L. A. C., Fonseca N. S. 1990. Phenotypic yield stability of triticale and wheat in the State of Parana, Brazil. Proceedings of the Second Int. Triticale Symp., Brazil: 79 — 83.
Google Scholar
Royo C., Romagosa, Rodriguez A. 1990. Comparative adaptation of triticale and spring wheat in Spain. Proceedings of the Second Inter. Triticale Symp., Brazil: 593 — 597.
Google Scholar
Simmonds N. W.: 1987. Podstawy hodowli roślin. PWRiL, Warszawa.
Google Scholar
Szwed-Urbaś K. 1993. Zmienności ważniejszych cech użytkowych jarej pszenicy twardej z uwzględnieniem interakcji genotypowo-środowiskowej. Rozprawa habilitacyjna. Wyd. AR Lublin.
Google Scholar
Węgrzyn S. 1989. Wyznaczanie wartości cech mierzalnych w warunkach interakcji genotypowo-środowiskowej. Zesz. Probl. PNR, 382: 51 — 60.
Google Scholar
Autorzy
Wanda Kociubagenetyka.roslin@up.lublin.pl
Instytut Genetyki i Hodowli Roślin Akademia Rolnicza, Lublin Poland
Statystyki
Abstract views: 65PDF downloads: 24
Licencja
Prawa autorskie (c) 2003 Wanda Kociuba
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Z chwilą przekazania artykułu, Autorzy udzielają Wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji na korzystanie z artykułu przez czas nieokreślony na terytorium całego świata na następujących polach eksploatacji:
- Wytwarzanie i zwielokrotnianie określoną techniką egzemplarzy artykułu, w tym techniką drukarską oraz techniką cyfrową.
- Wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy artykułu.
- Publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie artykułu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym.
- Włączenie artykułu w skład utworu zbiorowego.
- Wprowadzanie artykułu w postaci elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie artykułu w postaci elektronicznej do Internetu, lub innej sieci.
- Rozpowszechnianie artykułu w postaci elektronicznej w internecie lub innej sieci, w pracy zbiorowej jak również samodzielnie.
- Udostępnianie artykułu w wersji elektronicznej w taki sposób, by każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym, w szczególności za pośrednictwem Internetu.
Autorzy poprzez przesłanie wniosku o publikację:
- Wyrażają zgodę na publikację artykułu w czasopiśmie,
- Wyrażają zgodę na nadanie publikacji DOI (Digital Object Identifier),
- Zobowiązują się do przestrzegania kodeksu etycznego wydawnictwa zgodnego z wytycznymi Komitetu do spraw Etyki Publikacyjnej COPE (ang. Committee on Publication Ethics), (http://ihar.edu.pl/biblioteka_i_wydawnictwa.php),
- Wyrażają zgodę na udostępniane artykułu w formie elektronicznej na mocy licencji CC BY-SA 4.0, w otwartym dostępie (open access),
- Wyrażają zgodę na wysyłanie metadanych artykułu do komercyjnych i niekomercyjnych baz danych indeksujących czasopisma.
Inne teksty tego samego autora
- Wanda Kociuba, Aneta Kramek, Krzysztof Ukalski, Ocena stabilności wybranych cech plonotwórczych polskich odmian pszenżyta ozimego , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 264 (2012): Wydanie regularne
- Wanda Kociuba, Zbigniew Segit, Władysław Kadłubiec, Rafał Kuriata, Ocena zdolności kombinacyjnej wybranych odmian i linii pszenicy twardej T. durum Desf. , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 264 (2012): Wydanie regularne
- Wanda Kociuba, Aneta Kramek, Wartość mieszańców pszenżyta ozimego z pszenicą pod względem cech plonotwórczych oraz zawartości białka w ziarnie , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 253 (2009): Wydanie regularne
- Roman Prażak, Wanda Kociuba, Zbigniew Segit, Aneta Kramek, Ocena tolerancji wybranych genotypów jarej pszenicy twardej (Triticum durum Desf.) na stres solny , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 283 (2018): Wydanie specjalne
- Aneta Kramek, Wanda Kociuba, Jacek Gawroński, Wartość nowych odmian pszenżyta ozimego w porównaniu do regenerowanych materiałów kolekcyjnych , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 283 (2018): Wydanie specjalne
- Wanda Kociuba, Aneta Kramek, Wewnątrzodmianowa zmienność cech użytkowych polskich odmian pszenżyta ozimego , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 249 (2008): Wydanie regularne
