Wielowymiarowa ocena zmienności cech jakości technologicznej ziarna rodów i odmian pszenicy ozimej badanych w doświadczeniach przedrejestrowych
Tadeusz Śmiałowski
zhsmialo@cyf-kr.edu.plZakład Roślin Zbożowych w Krakowie, Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin (Poland)
Maria Stachowicz
Zakład Roślin Zbożowych w Krakowie, Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin (Poland)
Abstrakt
Celem badań było wybranie jednej cechy lub grupy cech o dużej mocy dyskryminacyjnej wśród 13 wskaźników jakości technologicznej ziarna z 102 obiektów hodowlanych pszenicy ozimej oraz grupowanie podobnych obiektów pod względem jakości technologicznej. Zastosowano dwie metody wielowymiarowe, tj. analizę czynnikową i analizę skupień. Na podstawie analizy czynnikowej stwierdzono, że 3 cechy; liczba sedymentacji, liczba opadania i zawartość białka wyjaśniają łącznie 71% badanej zmienności obiektów pod względem wskaźników jakości technologicznej. Analiza skupień pozwoliła wyodrębnić 4 skupienia obiektów pszenicy ozimej. W grupie 1 zgromadziło się 47 form pszenicy ozimej zbliżonych wielocechowo pod względem 6 cech jakościowych wskazując na silną presję selekcyjną w kierunku hodowli jakościowej.
Słowa kluczowe:
analiza czynnikowa, analiza skupień, cechy technologiczne, pszenica ozimaBibliografia
Akkaya M. S., Buyukunal-Bal E. B. 2004. Assessment of genetic variation of bread wheat varieties using microsatellite markers. Euphytica 135: 179–185.
Google Scholar
Almanza-Pinzon M. I., Khairallah M., Fox P.N., Warburton M. L. 2003. Comparison of molecular markers and coefficients of parentage for the analysis of genetic diversity among spring bread wheat accessions. Euphytica 130: 77 — 86.
Google Scholar
Anderberg M. R. 1973. Cluster Analysis for Applications. New York: Academic Press, Inc.
Google Scholar
Anderson R., Hamalainen M., Aman P. 1994. Predictive modeling of bread–making performance and dough properties of Wheat. J. Cereals Sci. 20: 129 — 138.
Google Scholar
Badea A., Eudes F., Graf R. J., Laroche A. , Gaudet D. A., Sadasivaiah R. S. (2008). Phenotypic and marker-assisted evaluation of spring and winter wheat germplasm for resistance to fusarium head blight. Euphytica 164: 803 — 819
Google Scholar
Banaszak Z. Majchrzycki D. 2006. Pszenica jakościowa- od hodowcy do młynarza. Przegląd Zbożowo- Młynarski: 17 — 19.
Google Scholar
Bichoński A. 1995. Ocena wybranych cech technologicznych z kolekcji pszenicy ozimej. Biul. IHAR. 194. 131 — 138.
Google Scholar
Blashfield R. K., Aldenderfer M. S. 1978. The Literature on Cluster Analysis. Multivariate Behavioral Research. 13: 271 — 295.
Google Scholar
Branlard G., Dardevet, M. Saccomano R., Lagoutte F., Gourdon J. 2001. Genetic diversity of wheat storage proteins and bread wheat quality Euphytica 119: 59 — 67.
Google Scholar
Caliński T., Harabasz J. 1974. A dendrite method for cluster analysis. Comm. Stat. 3: 1 — 27.
Google Scholar
Ceglińska A., Cacak Pietrzak. G., Haber T. 2003. Współzależność pomiędzy cechami jakościowymi rodów pszenicy ozimej. Biul. IHAR 230: 65 — 70.
Google Scholar
Corbellini M., Perenzin M., Accerbi M., Vaccino P., Borghi B. 2002. Genetic diversity in bread wheat, as revealed by coefficient of parentage and molecular markers, and its relationship to hybrid performance. Euphytica 123: 273 — 285.
Google Scholar
Crossa J., Franco J. 2004. Statistical method for classifying genotypes. Euphytica 137: 19 — 37.
Google Scholar
Cygankiewicz A. 1997. Wartość technologiczna ziarna materiałów hodowlanych pszenicy ozimej i jarej na tle badań własnych i światowych. Biul. IHAR 204: 219 — 238.
Google Scholar
Everitt B. S. 1984. An Introduction to Latent Variable Methods. London: Chapman & Hall.
Google Scholar
Fufa H., Baenziger P.S. , Beecher B.S., Dweikat I., Graybosch R.A., Eskridge K. M. 2005. Comparison of phenotypic and molecular marker-based classifications of hard red winter wheat cultivars Euphytica 145: 133 — 146.
Google Scholar
Graybosch R., Paterson C. J., Moore K. J., Steams M., Grant D. J. 1993. Comparative effects of wheat flour protein, lipid and pentosan composition in relation to baking and milling quality. Cereal Chem. 70: 95 — 101.
Google Scholar
Gregorczyk A., Smagacz J., Hury G., Ułasik S. 2008. Zastosowanie metod wielowymiarowych do oceny współzależności cech użytkowych ziarna i mąki wybranych odmian pszenicy ozimej. Coll. Biom. 38: 23 — 31.
Google Scholar
Harman, H. H. 1976. Modern Factor Analysis, Third Edition, Chicago: University of Chicago Press.
Google Scholar
Kolliker R., Boller B., Widmer F. 2005. Marker assisted poliycross breeding to increase diversity and yield in perennial ryegrass (Lolium perenne L.) Euphytica 146: 55 — 65.
Google Scholar
Jackson, J. E. 1980. Principal Components and Factor Analysis: Part I – Principal. Components, Journal of Quality Technology, 12, 201 — 213.
Google Scholar
Johansson E. 2002. Effect of two wheat genotypes and Swedish environment on falling number, amylase activities, and protein concentration and composition. Euphytica 126: 143 — 149.
Google Scholar
Lawley, D. N. and Maxwell, A.E. 1971. Factor Analysis as a Statistical Method. New York: American Elsevier Publishing Company.
Google Scholar
Liu J., Liu L., Hou N., Zhang A., Liu C. 2007. Genetic diversity of wheat gene pool of recurrent selection assessed by microsatellite markers and morphological traits. Euphytica 155: 249 — 258.
Google Scholar
Liu J., He Z., Zhao Z, Pena R., Rajaram S. 2003. Wheat quality traits and quality parameters of cooked dry white Chinese Noodles. Euphytica 131: 147 — 154.
Google Scholar
Mądry W. 1997. Studia statystyczne nad wielowymiarową oceną zróżnicowania cech ilości w kolekcjach zasobów genowych zbóż. Wydawnictwo SGGW: Rozprawy Naukowe i Monografie, Warszawa.
Google Scholar
Pecina M., Gunjaca J. 2000. Multivariate distance and classification of witer wheat breeding program. 22 Int. Conf. Information Technology Interphaces ITI 2000. Pula, Croatia: 232 — 328.
Google Scholar
Santos T. M., Gananca F., Slaski J., Miguel A., Pinheiro de Carvalho A. 2009. Morphological characterization of wheat genetic resources from the Island of Madeira, Portugal. Genet Resour Crop. Vol. 56: 363–375.
Google Scholar
SAS Institute Inc. 2004. SAS/STAT 9.1 users guide. Cary, NC, USA: SAS Publishing. SAS Institute Inc.
Google Scholar
Sarle W. S. 1983, The Cubic Clustering Criterion. SAS Technical Report A-108, Cary, NC: SAS Institute Inc.
Google Scholar
Spath H. 1980. Cluster Analysis Algorithms, Chichester, England: Ellis Horwood.
Google Scholar
Sieczko L. 2003. Kryterium wstępnego przecięcia dendrogramu w hierarchicznej analizie skupień. Coll. Biom. 23: 249 — 258.
Google Scholar
Sieczko L., Mądry W., Zieliński A. 2006. Zastosowanie analizy składowych w badaniach nad wielocechową charakterystyką zmienności genetycznej w kolekcjach zasobów genowych pszenicy twardej (Triticum durum L.) Coll. Biom. 34. 223 — 239.
Google Scholar
Sorrels M.E. 2007. Application of new knowledge, technologies, and strategies to wheat improvement. Euphytica 157: 299 — 306.
Google Scholar
Śmiałowski T. 2004. Ocena rodów pszenicy ozimej z polskiej hodowli w doświadczeniach przed rejestrowych w roku 2004. Biul. IHAR 235: 13 — 22.
Google Scholar
Śmiałowski T., Stachowicz M. 2007. Ocena wartości technologicznej nowych polskich rodów i odmian pszenicy ozimej z doświadczeń wstępnych w latach 2005–2006. Biul. IHAR: 57 — 66.
Google Scholar
Śmiałowski T., Stachowicz M. 2008. Wykorzystanie analizy ścieżek do oceny współzależności pomiędzy cechami technologicznymi pszenicy ozimej. Coll. Biom. 38: 79 — 87.
Google Scholar
Ward J. H. 1963. Hierarchical grouping to optimize an objective function. Journal of the American Statistical Association 58: 236 — 244.
Google Scholar
Wolfe, J. H. 1970. Pattern Cluster by Multivariate Mixture Analysis. Multivariate Behavioral Research 5: 329 — 350.
Google Scholar
Wikstrom K., Bohlin L. 1996. Multivariate analysis as a tool to predict bread volume from mixograph parameters. Cereal Chem. 73 (6): 686 — 690.
Google Scholar
Zhang Y., Zhang Y., He Z., Ye G. 2005. Milling quality and protein properties of autumn-sown Chinese wheat evaluated through multi-location trials. Euphytica 143: 209 — 222.
Google Scholar
Autorzy
Tadeusz Śmiałowskizhsmialo@cyf-kr.edu.pl
Zakład Roślin Zbożowych w Krakowie, Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin Poland
Autorzy
Maria StachowiczZakład Roślin Zbożowych w Krakowie, Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin Poland
Statystyki
Abstract views: 58PDF downloads: 16
Licencja
Prawa autorskie (c) 2009 Tadeusz Śmiałowski, Maria Stachowicz
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Z chwilą przekazania artykułu, Autorzy udzielają Wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji na korzystanie z artykułu przez czas nieokreślony na terytorium całego świata na następujących polach eksploatacji:
- Wytwarzanie i zwielokrotnianie określoną techniką egzemplarzy artykułu, w tym techniką drukarską oraz techniką cyfrową.
- Wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy artykułu.
- Publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie artykułu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym.
- Włączenie artykułu w skład utworu zbiorowego.
- Wprowadzanie artykułu w postaci elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie artykułu w postaci elektronicznej do Internetu, lub innej sieci.
- Rozpowszechnianie artykułu w postaci elektronicznej w internecie lub innej sieci, w pracy zbiorowej jak również samodzielnie.
- Udostępnianie artykułu w wersji elektronicznej w taki sposób, by każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym, w szczególności za pośrednictwem Internetu.
Autorzy poprzez przesłanie wniosku o publikację:
- Wyrażają zgodę na publikację artykułu w czasopiśmie,
- Wyrażają zgodę na nadanie publikacji DOI (Digital Object Identifier),
- Zobowiązują się do przestrzegania kodeksu etycznego wydawnictwa zgodnego z wytycznymi Komitetu do spraw Etyki Publikacyjnej COPE (ang. Committee on Publication Ethics), (http://ihar.edu.pl/biblioteka_i_wydawnictwa.php),
- Wyrażają zgodę na udostępniane artykułu w formie elektronicznej na mocy licencji CC BY-SA 4.0, w otwartym dostępie (open access),
- Wyrażają zgodę na wysyłanie metadanych artykułu do komercyjnych i niekomercyjnych baz danych indeksujących czasopisma.
Inne teksty tego samego autora
- Joanna Ukalska, Krzysztof Ukalski, Tadeusz Śmiałowski, Wiesław Mądry, Badanie zmienności i współzależności cech użytkowych w kolekcji roboczej pszenicy ozimej (Triticum aestivum L.) za pomocą metod wielowymiarowych. Część II. Analiza składowych głównych na podstawie macierzy korelacji fenotypowych i genotypowych , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 249 (2008): Wydanie regularne
- Krzysztof Ukalski, Joanna Ukalska, Tadeusz Śmiałowski, Wiesław Mądry, Badanie zmienności i współzależności cech użytkowych w kolekcji roboczej pszenicy ozimej (Triticum aestivum L.) za pomocą metod wielowymiarowych. Część I. Korelacje fenotypowe i genotypowe , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 249 (2008): Wydanie regularne
- Marcin Studnicki, Wiesław Mądry, Tadeusz Śmiałowski, Wielocechowa analiza różnorodności fenotypowej w kolekcji roboczej pszenicy jarej , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 252 (2009): Wydanie regularne
- Tadeusz Śmiałowski, Stanisław Węgrzyn, Maria Stachowicz, Analiza zmienności i korelacji ważnych cech technologicznych rodów i odmian pszenicy ozimej , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 249 (2008): Wydanie regularne
- Tadeusz Drzazga, Paweł Krajewski, Tadeusz Śmiałowski, Ewa Śmiałek, Ocena odmian pszenicy ozimej pod względem tolerancji na suszę , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 260/261 (2011): Wydanie regularne
- Jacek Waga, Maria Stachowicz, Katarzyna Kraska, Polimorfizm białek gliadynowych i gluteninowych a zmienność cech technologicznych u mieszańców orkiszu i pszenicy zwyczajnej , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 253 (2009): Wydanie regularne
- Krzysztof Ukalski, Tadeusz Śmiałowski, Wielocechowa analiza wyników doświadczeń wstępnych z żytem ozimym , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 260/261 (2011): Wydanie regularne
- Tadeusz Śmiałowski, Anna Cieplicka, Dariusz R. Mańkowski, Jedno i wielozmienna charakterystyka rodów jęczmienia jarego (Hordeum vulgare L.) wyhodowanych w HR Smolice i badanych w zespołowych doświadczeniach hodowlanych w roku 2016 , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 282 (2017): Wydanie regularne
- Tadeusz Śmiałowski, Maria Bogacka, Zygmunt Nita, Edward Witkowski, Wykorzystanie wieloczynnikowej analizy wariancji do oceny przezimowania wybranych rodów pszenicy ozimej , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 259 (2011): Wydanie regularne
- Marcin Studnicki, Wiesław Mądry, Tadeusz Śmiałowski, Porównanie efektywności metod statystycznych tworzenia kolekcji podstawowej na przykładzie pszenicy jarej , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 252 (2009): Wydanie regularne
