Wpływ hodowli na potencjał plonowania roślin bobowatych grubonasiennych
Tadeusz Oleksiak
t.oleksiak@ihar.edu.plInstytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin – Państwowy Instytut Badawczy (Poland)
https://orcid.org/0000-0003-3208-2023
Dagmara Pacoń
Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin – Państwowy Instytut Badawczy (Poland)
https://orcid.org/0000-0002-3619-9424
Abstrakt
Oceniono wpływ hodowli na plonowanie roślin bobowatych i wykorzystanie istniejącego potencjału w praktyce. Analizy oparto na Wynikach Porejestrowych Doświadczeń Odmianowych roślin bobowatych prowadzonych w latach 2005‒2020 oraz danych statystycznych dotyczących plonowania w warunkach produkcyjnych (GUS 2005‒2020). Badano zmiany liczebności odmian rejestrowanych w Krajowym Rejestrze, plonów oraz potencjałów plonowania nasion i białka poszczególnych gatunków. Plony poszczególnych gatunków nie zmieniały się znacząco, a w przypadku łubinów w ostatnich latach można stwierdzić spadek plonów. W przypadku soi sytuacja jest odwrotna i obserwuje się wzrost jej plonowania. Po wyeliminowaniu wpływu czynników środowiskowych stwierdzono niewielkie, ale istotne wzrosty plonów nasion i białka odmian soi, grochu, bobiku i łubinów. Średni roczny przyrost plonów mieścił się w przedziale od 6,6 kg nasion na hektar dla łubinu żółtego do 40,2 kg dla soi. Analogiczne wartości wzrostu plonów białka mieściły się w przedziale od 2,7 kg dla łubinu wąskolistnego do 12,7 kg dla soi. Wykorzystanie istniejącego potencjału plonowania roślin bobowatych w praktyce jest lepsze niż potencjału plonowania zbóż, jednak jest to za mało dla utrzymania, a tym bardziej poprawienia ich konkurencyjności.
Słowa kluczowe:
bobowate grubonasienne, hodowla, plonowanieBibliografia
COBORU (2006)‒2020. Wyniki Porejestrowych Doświadczeń Odmianowych. Rośliny bobowate..
Google Scholar
Felipe M., Gerde J. A., and Rotundo J. L. (2016). Soybean Genetic Gain in Maturity Groups III to V in Argentina from 1980 to 2015, Crop Sci. 56:1–12, https://doi: 10.2135/cropsci2016.04.0214
Google Scholar
Feyerherm A. M., Kemp K. E., Paulsen G. M. (1989). Genetic contribution to increased wheat yields in the USA between 1979 and 1984 Agronomy Journal 81: 242‒245.
Google Scholar
Florek J. (2017). Możliwości wykorzystania roślin strączkowych do produkcji pasz w Polsce. Roczniki Naukowe Stowarzyszenia Ekonomistów Rolnictwa i Agrobiznesu, XIX (4), 40‒45.
Google Scholar
Gacek E. (2017). Potencjał hodowlany i osiągnięcia polskiej hodowli roślin rolniczych. Biul. IHAR 282, 151‒160.
Google Scholar
GUS 2005‒2020. Roczniki Statystyczne.
Google Scholar
Jezierny D., Mosenthin R., Bauer E. (2010). The use of grain legumes as a protein source in pig nutrition: A review. Animal Feed Science and Technology 157 (3–4), 111‒128. https://doi.org/10.1016/j.anifeedsci.2010.03.001
Google Scholar
Kapusta F. (2017). Rola roślin strączkowych w rolnictwie polskim. Zagadnienia Doradztwa Rolniczego 1: 68‒78.
Google Scholar
Krzymuski J., Laudański Z., Oleksiak T. (1993). Metody oceny postępu genetycznego, Zesz. Nauk. AR we Wrocławiu, Rolnictwo Nr 223: 49‒56.
Google Scholar
Małecka-Jankowiak I., Blecharczyk A., Sawińska Z., Waniorek W. (2018). Wpływ następczy łubinu i grochu na plonowanie pszenicy ozimej w zależności od uprawy roli i nawożenia azotem. Fragm. Agron., 35 (4), 67–79. DOI: 10.26374/fa.2018.35.43
Google Scholar
Prusiński J. (2007). Postęp biologiczny w hodowli i uprawie grochu siewnego i bobiku. Fragmenta Agronomica XXIV, Nr 4 (96),
Google Scholar
Sońta M., Rekiel A. (2020). Legumes – use for nutritional and feeding purposes. J. Elem., 25 (3), 835‒849. DOI: 10.5601/jelem.2020.25.1.1953
Google Scholar
Stagnari F., Maggio A., Galieni A., Pisante M. (2017). Multiple benefits of legumes for agriculture sustainability: an overview. Chem. Biol. Technol. Agric. 4 (2). https://doi.org/10.1186/s40538‒016‒0085‒1
Google Scholar
Stojšin D., Matson K.W., Leitz R.A. (2014). Sustainable Agriculture and Soybean Breeding: Contribution of Soybean Yield Increase to Sustainable Agriculture. In: Songstad D., Hatfield J., Tomes D. (eds) Convergence of Food Security, Energy Security and Sustainable Agriculture. Biotechnology in Agriculture and Forestry, vol 67. Springer, Berlin, Heidelberg. https://doi.org/10.1007/978‒3-642‒55262‒5_9
Google Scholar
Święcicki W. (1993). Wybrane zagadnienia genetyki i hodowli łubinu. Łubin w gospodarce i życiu człowieka. Materiały Konferencyjne. PTŁ Poznań: 23–39.
Google Scholar
Autorzy
Tadeusz Oleksiakt.oleksiak@ihar.edu.pl
Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin – Państwowy Instytut Badawczy Poland
https://orcid.org/0000-0003-3208-2023
Autorzy
Dagmara PacońInstytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin – Państwowy Instytut Badawczy Poland
https://orcid.org/0000-0002-3619-9424
Statystyki
Abstract views: 583PDF downloads: 227
Licencja
Prawa autorskie (c) 2021 Tadeusz Oleksiak, Dagmara Pacoń
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Z chwilą przekazania artykułu, Autorzy udzielają Wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji na korzystanie z artykułu przez czas nieokreślony na terytorium całego świata na następujących polach eksploatacji:
- Wytwarzanie i zwielokrotnianie określoną techniką egzemplarzy artykułu, w tym techniką drukarską oraz techniką cyfrową.
- Wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy artykułu.
- Publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie artykułu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym.
- Włączenie artykułu w skład utworu zbiorowego.
- Wprowadzanie artykułu w postaci elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie artykułu w postaci elektronicznej do Internetu, lub innej sieci.
- Rozpowszechnianie artykułu w postaci elektronicznej w internecie lub innej sieci, w pracy zbiorowej jak również samodzielnie.
- Udostępnianie artykułu w wersji elektronicznej w taki sposób, by każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym, w szczególności za pośrednictwem Internetu.
Autorzy poprzez przesłanie wniosku o publikację:
- Wyrażają zgodę na publikację artykułu w czasopiśmie,
- Wyrażają zgodę na nadanie publikacji DOI (Digital Object Identifier),
- Zobowiązują się do przestrzegania kodeksu etycznego wydawnictwa zgodnego z wytycznymi Komitetu do spraw Etyki Publikacyjnej COPE (ang. Committee on Publication Ethics), (http://ihar.edu.pl/biblioteka_i_wydawnictwa.php),
- Wyrażają zgodę na udostępniane artykułu w formie elektronicznej na mocy licencji CC BY-SA 4.0, w otwartym dostępie (open access),
- Wyrażają zgodę na wysyłanie metadanych artykułu do komercyjnych i niekomercyjnych baz danych indeksujących czasopisma.
Inne teksty tego samego autora
- Tadeusz Oleksiak, Dagmara Pacoń, Stan i perspektywy produkcji nasiennej roślin bobowatych grubonasiennych w Polsce , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 296 (2021): Wydanie regularne
- Tadeusz Oleksiak, Dariusz R. Mańkowski, Wpływ terminu siewu na plonowanie pszenicy ozimej na podstawie wyników badań ankietowych , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 244 (2007): Wydanie regularne
- Tadeusz Oleksiak, Dariusz R. Mańkowski, Stabilność plonowania i zdolność adaptacyjna odmian jęczmienia jarego do warunków Polski , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 246 (2007): Wydanie regularne
- Dagmara Pacoń, Wartość siewna ziarna w uprawach zbożowych , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 300 (2023): Wydanie regularne
- Dagmara Pacoń, Czystość nasion zbóż ozimych oraz skład botaniczny nasion obcych występujących w ziarnie stosowanym do siewu w gospodarstwach rolnych , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 301 (2024): Wydanie regularne
- Tadeusz Oleksiak, Dagmara Bronisz, Dariusz R. Mańkowski, Marzena Iwańska, Analiza stabilności plonowania i stopnia szerokiej adaptacji wybranych odmian pszenżyta ozimego (× Triticosecale Witt.) na podstawie danych produkcyjnych , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 282 (2017): Wydanie regularne
- Tadeusz Oleksiak, Czynniki warunkujące poziom plonowania pszenicy ozimej w produkcji towarowej. Część II. Zróżnicowanie w zależności od rejonu i wielkości gospodarstw , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 260/261 (2011): Wydanie regularne
- Tadeusz Oleksiak, Stosowanie kwalifikowanego materiału siewnego a plonowanie zbóż ozimych , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 268 (2013): Wydanie regularne
- Dariusz R. Mańkowski, Tadeusz Oleksiak, Czynniki determinujące stosowanie kwalifikowanego materiału siewnego w gospodarstwach rolnych , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 244 (2007): Wydanie regularne
- Tadeusz Oleksiak, Czynniki warunkujące poziom plonowania pszenicy ozimej w produkcji towarowej. Część I. Zmiany w latach 1986–2010 , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 260/261 (2011): Wydanie regularne
