Ocena stabilności plonowania odmian rzepaku ozimego w zróżnicowanych warunkach glebowo-klimatycznych Dolnego Śląska na podstawie doświadczeń porejestrowych
Andrzej Latusek
kghrin@upwr.edu.plKatedra Genetyki, Hodowli Roślin i Nasiennictwa, Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu (Poland)
Henryk Bujak
Katedra Genetyki, Hodowli Roślin i Nasiennictwa, Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu (Poland)
Abstrakt
W pracy przeprowadzono analizę interakcji genotypowo-środowiskowej i ocenę stabilności plonowania odmian rzepaku ozimego. Wykorzystano plony odmian z doświadczeń porejestrowych przeprowadzonych na Dolnym Śląsku w latach 2008–2010 w Krościnie Małej, Naroczycach, Pawłowicach, Tarnowie Śląskim, Tomaszowie Bolesławieckim i Zybiszowie. Materiałem badawczym były cztery odmiany mieszańcowe: Extend, Nelson, Toccata i Vectra oraz sześć odmian populacyjnych: Cabriolet, Cadeli, Californium, Casoar, Castille i PR46W10. W celu uzyskania ortogonalności układu do analizy wybrano odmiany badane we wszystkich doświadczeniach przez cały analizowany okres. Interpretację stabilności plonowania przeprowadzono w oparciu o wieloczynnikową analizę wariancji. Stabilność odmian określana jest, jako miara wkładu każdej odmiany w interakcję genotypowo-środowiskową i obliczona została za pomocą wariancji stabilności Shukli (1972) i rang Kanga (1988). Wykazano istotne zróżnicowanie plonu odmian rzepaku w analizowanych doświadczeniach oraz istotne interakcje odmian z miejscowościami i latami badań. Szczegółowa analiza efektów interakcyjnych pozwoliła wyróżnić odmiany mieszańcowe Extend, Nelson i Toccata, jako wysokoplonujące, o czym świadczą istotnie dodatnie wartości efektów głównych wyliczonych dla tych odmian. Ponadto odmiana mieszańcowa Nelson dawała wysokie i wyrównane plony we wszystkich latach badań. Jest, zatem odmianą wysokoplonującą i stabilną, czyli o szerokiej adaptacyjności.
Instytucje finansujące
Słowa kluczowe:
odmiany, plon ziarna, rzepak ozimy, stabilność plonowaniaBibliografia
Bujak H., Jedyński S., Kaczmarek J. 2008 a. Ocena stabilności plonowania odmian żyta ozimego na podstawie parametrycznych i nieparametrycznych metod. Biul. IHAR 250: 189 — 202.
Google Scholar
Bujak H., Jedyński S., Kaczmarek J., Kotecki A. 2008 b. Ocena stabilności plonowania populacyjnych i mieszańcowych odmian rzepaku ozimego. Biul. IHAR 250: 261 — 271.
Google Scholar
Caliński T., Czajka S., Kaczmarek Z., Krajewski P., Siatkowski J. 2003. Podręcznik użytkownika programu Sergen 4. IGR Poznań 2003.
Google Scholar
Eberhart S. A., Russell W. A. 1966. Stability parameters for comparing varieties. Crop Sci. 6: 36 — 40.
Google Scholar
Główny Urząd Statystyczny (GUS). 2010. Wynikowy szacunek produkcji głównych ziemiopłodów rolnych i ogrodniczych w 2010 roku.
Google Scholar
Kaczmarek J., Kotecki A., Kotowicz L., Weber R. 2003. Interakcja genotypowo-środowiskowa plonowania odmian rzepaku ozimego w doświadczeniach PDO. Biul. IHAR 226/227/2: 395 — 403.
Google Scholar
Kamińska A., Kaczmarek J., Śmiałek E., Kotowicz L. 2010. Wyniki Porejestrowych Doświadczeń Odmianowych na Dolnym Śląsku. Rzepak ozimy 2010 (2008-2010). SDOO Tomaszów Bolesławiecki, 1 (12).
Google Scholar
Kang M. S. 1988. A rank sum method for selecting high yielding and stable crop genotypes. Cereal Res. Commun. 16: 113 — 115.
Google Scholar
Kang M. S. 1998. Using genotype-by-environment interaction for crop cultivar development. Adv. Agron. 35: 199 — 240.
Google Scholar
Kang M. S., Pham H. N. 1991. Simultaneous selection for high yielding and stable crop genotypes. Agron. J. 83: 161 — 165.
Google Scholar
Kotecki A., Kozak M., Malarz W. 2004. Wpływ zróżnicowanego poziomu agrotechniki na rozwój i plonowanie odmian rzepaku ozimego. Rośliny Oleiste-Oilseed Crops XXV: 97 — 108.
Google Scholar
Krajewski P., Kaczmarek Z., Czajka S. 2006. Planowanie i analiza statystyczna doświadczeń hodowlanych. Podręcznik użytkownika programu EKSPLAN wersja 2 (2006).
Google Scholar
Muśnicki Cz., Jerzak M. 1992. Produkcyjne i ekonomiczne skutki uproszczeń w agrotechnice rzepaku ozimego. Rośliny Oleiste-Oilseed Crops XIV (2): 318 — 334.
Google Scholar
Nabugoomu F., Kempton R. A., Talbot M. 1999. Analysis of series of trials where varieties differ in sensitivity to locations. J. Agric. Biol. Env. Stat., Vol. 4, No. 3: 310 — 325.
Google Scholar
Ogrodowczyk M., Liersch A., Bartkowiak-Broda I. 2000. Analiza zmienności składników plonu mieszańców złożonych rzepaku ozimego. Biul. IHAR 216: 483 — 490.
Google Scholar
Shukla G. K. 1972. Some statistical aspects of partitioning genotype-environmental components of variability. Heredity 29: 237 — 245.
Google Scholar
Weber R., Karczmarek J., Kotecki A. 2003. Wpływ środowiska na zmienność plonowania odmian rzepaku ozimego w warunkach Dolnego Śląska. Rośliny Oleiste-Oilseed Crops XXIV (2): 395 — 403.
Google Scholar
Wójtowicz M., Czernik-Kołodziej K. 2003. Reakcja zarejestrowanych odmian rzepaku ozimego na poziom agrotechniki. Rośliny Oleiste-Oilseed Crops XXIV (1): 85 — 94.
Google Scholar
Autorzy
Andrzej Latusekkghrin@upwr.edu.pl
Katedra Genetyki, Hodowli Roślin i Nasiennictwa, Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu Poland
Autorzy
Henryk BujakKatedra Genetyki, Hodowli Roślin i Nasiennictwa, Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu Poland
Statystyki
Abstract views: 86PDF downloads: 38
Licencja
Prawa autorskie (c) 2012 Andrzej Latusek, Henryk Bujak
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Z chwilą przekazania artykułu, Autorzy udzielają Wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji na korzystanie z artykułu przez czas nieokreślony na terytorium całego świata na następujących polach eksploatacji:
- Wytwarzanie i zwielokrotnianie określoną techniką egzemplarzy artykułu, w tym techniką drukarską oraz techniką cyfrową.
- Wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy artykułu.
- Publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie artykułu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym.
- Włączenie artykułu w skład utworu zbiorowego.
- Wprowadzanie artykułu w postaci elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie artykułu w postaci elektronicznej do Internetu, lub innej sieci.
- Rozpowszechnianie artykułu w postaci elektronicznej w internecie lub innej sieci, w pracy zbiorowej jak również samodzielnie.
- Udostępnianie artykułu w wersji elektronicznej w taki sposób, by każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym, w szczególności za pośrednictwem Internetu.
Autorzy poprzez przesłanie wniosku o publikację:
- Wyrażają zgodę na publikację artykułu w czasopiśmie,
- Wyrażają zgodę na nadanie publikacji DOI (Digital Object Identifier),
- Zobowiązują się do przestrzegania kodeksu etycznego wydawnictwa zgodnego z wytycznymi Komitetu do spraw Etyki Publikacyjnej COPE (ang. Committee on Publication Ethics), (http://ihar.edu.pl/biblioteka_i_wydawnictwa.php),
- Wyrażają zgodę na udostępniane artykułu w formie elektronicznej na mocy licencji CC BY-SA 4.0, w otwartym dostępie (open access),
- Wyrażają zgodę na wysyłanie metadanych artykułu do komercyjnych i niekomercyjnych baz danych indeksujących czasopisma.
Inne teksty tego samego autora
- Henryk Bujak, Jarosław Nadziak, Wpływ różnych substancji aktywnych fungicydów na plonowanie odmian jęczmienia jarego o zróżnicowanej genetycznej odporności na mączniaka prawdziwego , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 249 (2008): Wydanie regularne
- Henryk Bujak, Stanisław Jedyński, Jan Kaczmarek, Zastosowanie metody rang grup jednorodnych i współczynnika zmienności do badania stabilności plonowania odmian żyta , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 250 (2008): Wydanie regularne
- Ryszard Weber, Henryk Bujak, Jan Kaczmarek, Edward Gacek, Plonowanie odmian pszenicy ozimej w Polsce południowo-zachodniej , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 260/261 (2011): Wydanie regularne
- Prof. dr hab. Henryk Bujak , Kamila Nowosad, Agnieszka Łącka, Poszukiwanie źródeł genetycznej odporności na mączniaka i rdzę w kolekcji linii, rodów i odmian żyta , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 286 (2019): Wydanie specjalne
- Henryk Bujak, Stanisław Jedyński, Jan Kaczmarek, Andrzej Kotecki, Ocena stabilności plonowania populacyjnych i mieszańcowych odmian rzepaku ozimego , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 250 (2008): Wydanie regularne
- prof. dr hab. Henryk Bujak , Kamila Nowosad , Agnieszka Łącka , Jerzy Nawracała , Agnieszka Tomkowiak , Danuta Kurasiak-Popowska , Dorota Weigt , Określenie zróżnicowania genetycznego linii wsobnych kukurydzy za pomocą markerów molekularnych , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 286 (2019): Wydanie specjalne
- Sylwia Lewandowska, Henryk Bujak, Tomasz Mikulski, Martin Frauen, Marcin Puślednik, Dwadzieścia lat od pierwszej rejestracji odmiany rzepaku ozimego firmy NPZ-Lembke w Polsce , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 282 (2017): Wydanie regularne
- Kamila Nowosad, Henryk Bujak, Genotypowanie kukurydzy z wykorzystaniem markerów KASP , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 283 (2018): Wydanie specjalne
- Henryk Bujak, Gwidon Tratwal, Ocena stabilności plonowania odmian pszenicy ozimej na podstawie doświadczeń porejestrowych w Polsce , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 260/261 (2011): Wydanie regularne
- Henryk Bujak, Katarzyna Dmochowska-Huba, Stanisław Jedyński, Jan Kaczmarek, Ocena zdolności kombinacyjnej linii kukurydzy na podstawie indeksów potencjału krzyżowania , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 245 (2007): Wydanie regularne
