Ocena zmienności genotypowej pszenicy jarej w efektywności pobierania i wykorzystania azotu i fosforu

Część II. Doświadczenie fitotronowe

Teresa Oracka

t.oracka@ihar.edu.pl
Zakład Biochemii i Fizjologii Roślin, Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin w Radzikowie (Poland)

Janusz Kozdój


Zakład Biotechnologii i Cytogenetyki Roślin, Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin w Radzikowie (Poland)

Jan Ciepły


Zakład Biochemii i Fizjologii Roślin, Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin w Radzikowie (Poland)

Abstrakt

W doświadczeniu fitotronowym (kultura wodna, 0,5 standardowego stężenia pożywki Hoaglanda nr 2) badano 39 rodów i 3 odmiany pszenicy jarej z doświadczeń wstępnych z 2001 roku. Stwierdzono zróżnicowanie genotypowe pod względem analizowanych cech. Wartości współczynników zmienności dla większości badanych cech były wysokie (z wyjątkiem efektywności wykorzystania azotu i fosforu). Na podstawie analizy wartości najważniejszych cech można dokonać wyboru genotypów pszenicy jarej odznaczających się wysokimi wartościami cech: efektywność pobierania i wykorzystania azotu i/lub fosforu, masa rośliny i korzeni. Rody: RAH 1796, KOC 2249/98, KOC 3845/98 badane w doświadczeniu fitotronowym i polowym charakteryzowały się wysokimi wartościami wyżej wymienionych cech. Wyniki uzyskane w doświadczeniu fitotronowym i polowym wskazują na możliwość dokonania kompleksowej oceny szerokiego zestawu nowych rodów pszenicy jarej. Tak dokonana ocena pozwala na wybór rodów o wysokiej efektywności pobierania i wykorzystania składników mineralnych i wysokim plonie ziarna.


Słowa kluczowe:

pszenica jara, zmienność genotypowa, azot, fosfor, efektywność wykorzystania, efektywność pobierania

Baligar V. C., Fageria N. K.,.He Z. L. 2001. Nutrient use efficiency in plants. Commun. Soil Sci. Plant Anal. 32 (7/ 8): 921 — 950. DOI: https://doi.org/10.1081/CSS-100104098
Google Scholar

Bertholdsson N. O. 1999. Important selection criteria for high N-use efficiency in wheat and barley. Workshop on N-use efficiency Melle (Belgium), COST 814-Meeting 3–5 June 1999.
Google Scholar

Ceccarelli S. 1996. Adaptation to low/high input cultivation. Euphytica 92: 203 — 214. DOI: https://doi.org/10.1007/BF00022846
Google Scholar

Ciepły J., Oracka T. 1994. Response of winter triticale plants to different level of mineral elements in solution. Zesz. Nauk. AR Szczecin Rol. 162: 29 — 32.
Google Scholar

Ciepły J., Oracka T. 1996. Nitrogen utilisation efficiency in winter triticale. Plant Breed.Seed Sci. 40 (1/ 2): 117 — 124.
Google Scholar

Ciepły J., Oracka T. 1997 a. Uptake and root characters in relation to nutrient utilization efficiency in winter triticale genotypes. J. Appl. Genet. 38B: 213 — 217.
Google Scholar

Ciepły J., Oracka T.1997 b. Productivity and N,P,K utilization efficiency and root system characters in winter triticale plants at low level of mineral elements in solution. Zesz. Nauk. AR Szczecin 175: 73 — 77.
Google Scholar

Fageria N. K., Baligar V. C. 1999. Phosphorus-use efficiency in wheat genotypes. J. Plant Nutr. 22 (2): 331 — 340. DOI: https://doi.org/10.1080/01904169909365630
Google Scholar

Gahoonia T. S., Nielsen N. E.,Lyshede O. L. 1999. Phosphorus (P) acquisition of cereal cultivars in the field at three levels of P fertilization. Plant Soil 211: 269 — 281. DOI: https://doi.org/10.1023/A:1004742032367
Google Scholar

Górny A. G. 1995. Cechy korzeni w hodowli roślin o obniżonych wymaganiach pokarmowych. Post. Nauk Rol. 1: 67 — 91.
Google Scholar

Horst W. J., Abdou M., Wiesler F. 1993. Genotypic differences in phosphorus efficiency of wheat. Plant Soil 155/156: 293 — 296. DOI: https://doi.org/10.1007/BF00025040
Google Scholar

Kozdój J., Oracka T., Ciepły J. 2003. Analiza stadium organogenezy kłosa pędu głównego pszenicy jarej w fazie strzelania w źdźbło. Biul. IHAR 230: 81 — 94.
Google Scholar

Le Gouis J., Pluchard P. 1996. Genetic variation for nitrogen use efficiency in winter wheat (Triticum aestivum L.). Euphytica, 92 (1/ 2): 221 — 224. DOI: https://doi.org/10.1007/BF00022848
Google Scholar

Le Gouis J., Beghin D., Heumez E., Pluchard P. 2000. Genetic differences for nitrogen uptake and nitrogen utilisation efficiencies in winter wheat. Europ. J. Agron. 12: 163 — 173. DOI: https://doi.org/10.1016/S1161-0301(00)00045-9
Google Scholar

Manske G. G. B., Ortiz-Monasterio J. I., van Ginkel R. M., Gonzalez R. M., Rajaram S., Molina E., Vlek P. L. G. 2000. Traits associated with improved P-uptake efficiency in CIMMYT’s semi-dwarf spring bread wheat grown on an acid Andisol in Mexico. Plant Soil 221: 189 — 204. DOI: https://doi.org/10.1023/A:1004727201568
Google Scholar

Manske G. G. B., Ortiz-Monasterio J. I., van Ginkel R. M., Rajaram S., Vlek P. L. G. 2002. Phosphorus use efficiency in tall, semi-dwarf and dwarf near-isogenic lines of spring wheat. Euphytica 125: 113 — 119. DOI: https://doi.org/10.1023/A:1015760600750
Google Scholar

Nakamura T., Adu-Gyamfi J., Yamamoto A., Ishikawa S., Nakano H., Ito O. 2002. Varietal differences in root growth as related to nitrogen uptake by sorghum plants in low-nitrogen environment. Plant and Soil 245: 17 — 24. DOI: https://doi.org/10.1023/A:1020690501576
Google Scholar

Nátrová Z., Jokeš M. 1993. A proposal for a decimal scale of the inflorescence development of wheat. Rostl. Vyr. 4:315 — 328.
Google Scholar

Oracka T., Ciepły J., Kozdój J. 2000. Genetic variability in N,P,K utilization efficiency in spring wheat at different concentration of nutrient solutions. Plant Breed. Seed Sci. 41 (1): 15 — 25.
Google Scholar

Ortiz-Monasterio J. I., Sayre K. D., Rajaram S., McMahon M. 1997. Genetic progress in wheat yield and nitrogen use efficiency under four nitrogen rates. Crop Sci. 37: 898 — 904. DOI: https://doi.org/10.2135/cropsci1997.0011183X003700030033x
Google Scholar

Romer W., Schenk H. 1998. Influence of genotype on phosphate uptake and utilization efficiencies in spring barley. Europ. J. Agron. 8:215 — 224. DOI: https://doi.org/10.1016/S1161-0301(97)00061-0
Google Scholar

Singh V. P., Arona A. 2001. Intraspecific variation in nitrogen utilization efficiency in wheat (Triticum aestivum L.). J. Agron. Crop Sci. 186: 239 — 244. DOI: https://doi.org/10.1046/j.1439-037x.2001.00478.x
Google Scholar

Zadoks J. C., Chang T. T., Konzak C. F. 1974. A decimal code for the growth stages of cereals. EUCARPIA Bulletin 7: 42 — 52.
Google Scholar

Youngquist J. B., Bramelcox P., Maranville J. W. 1992. Evaluation of alternative screening criteria for selecting nitrogen-use efficient genotypes in sorghum. Crop Sci. 32 (6): 1310 — 1313. DOI: https://doi.org/10.2135/cropsci1992.0011183X003200060002x
Google Scholar

Pobierz


Opublikowane
03/31/2004

Cited By / Share

Oracka, T., Kozdój, J. i Ciepły, J. (2004) „Ocena zmienności genotypowej pszenicy jarej w efektywności pobierania i wykorzystania azotu i fosforu: Część II. Doświadczenie fitotronowe”, Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin, (231), s. 115–127. doi: 10.37317/biul-2004-0114.

Autorzy

Teresa Oracka 
t.oracka@ihar.edu.pl
Zakład Biochemii i Fizjologii Roślin, Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin w Radzikowie Poland

Autorzy

Janusz Kozdój 

Zakład Biotechnologii i Cytogenetyki Roślin, Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin w Radzikowie Poland

Autorzy

Jan Ciepły 

Zakład Biochemii i Fizjologii Roślin, Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin w Radzikowie Poland

Statystyki

Abstract views: 11
PDF downloads: 4


Licencja

Prawa autorskie (c) 2004 Teresa Oracka, Janusz Kozdój, Jan Ciepły

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.

Z chwilą przekazania artykułu, Autorzy udzielają Wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji na korzystanie z artykułu przez czas nieokreślony na terytorium całego świata na następujących polach eksploatacji:

  1. Wytwarzanie i zwielokrotnianie określoną techniką egzemplarzy artykułu, w tym techniką drukarską oraz techniką cyfrową.
  2. Wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy artykułu.
  3. Publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie artykułu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym.
  4. Włączenie artykułu w skład utworu zbiorowego.
  5. Wprowadzanie artykułu w postaci elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie artykułu w postaci elektronicznej do Internetu, lub innej sieci.
  6. Rozpowszechnianie artykułu w postaci elektronicznej w internecie lub innej sieci, w pracy zbiorowej jak również samodzielnie.
  7. Udostępnianie artykułu w wersji elektronicznej w taki sposób, by każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym, w szczególności za pośrednictwem Internetu.

Autorzy poprzez przesłanie wniosku o publikację:

  1. Wyrażają zgodę na publikację artykułu w czasopiśmie,
  2. Wyrażają zgodę na nadanie publikacji DOI (Digital Object Identifier),
  3. Zobowiązują się do przestrzegania kodeksu etycznego wydawnictwa zgodnego z wytycznymi Komitetu do spraw Etyki Publikacyjnej COPE (ang. Committee on Publication Ethics), (http://ihar.edu.pl/biblioteka_i_wydawnictwa.php),
  4. Wyrażają zgodę na udostępniane artykułu w formie elektronicznej na mocy licencji CC BY-SA 4.0, w otwartym dostępie (open access),
  5. Wyrażają zgodę na wysyłanie metadanych artykułu do komercyjnych i niekomercyjnych baz danych indeksujących czasopisma.