Zmienność cech technologicznych i morfologicznych bulw ziemniaka w potomstwie uzyskanym z krzyżowań interploidalnych 4x−2x
Leszek Domański
l.domanski@ihar.edu.plInstytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin — Państwowy Instytut Badawczy, Oddział Młochów (Poland)
Bogdan Flis
Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin — Państwowy Instytut Badawczy, Oddział Młochów (Poland)
Henryka Jakuczun
Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin — Państwowy Instytut Badawczy, Oddział Młochów (Poland)
Ewa Zimnoch-Guzowska
Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin — Państwowy Instytut Badawczy, Oddział Młochów (Poland)
Abstrakt
Trzy diploidalne rody ziemniaka wyselekcjonowane pod kątem zdolności do tworzenia męskich gamet 2n oraz wysokiej jakości kulinarnej (DG 03-131, DG 03-170) i zdolności do produkowania chipsów o jasnej barwie po długotrwałym przechowaniu bulw w niskiej temperaturze 4°C (DG 03-277) zostały wykorzystane jako formy ojcowskie w czterech krzyżowaniach 4x−2x z zaawanso¬wanymi rodami tetraploidalnymi. Celem badań była: (1) ocena przydatności diploidalnych rodziców do tworzenia wartościowego tetraploidalnego materiału hodowlanego, (2) oszacowanie odziedzi¬czalności w szerszym sensie (H) w nowo utworzonych potomstwach z krzyżowań 4x-2x dla trzech cech jakości przetwórczej i siedmiu cech morfologicznych bulw. W polu, w 2008 i 2009 r. wysadzono po cztery potomstwa z krzyżowań 4x-2x i 4x-4x, ich rodzice oraz cztery odmiany wzor¬cowe. Każda rodzina była reprezentowana przez 20 rodów, rosnących na 3-krzakowych poletkach w trzech powtórzeniach. Wszystkie osiem rodzin zostało ocenione w układzie losowanych bloków. Potomstwa uzyskane z krzyżowań 4x-2x wykazywały wysoką fenotypową wariancję pod względem plonu bulw, zawartości skrobi, barwy chipsów, cech morfologicznych bulw oraz średnie do średnio wysokich współczynniki odziedziczalności (H) tych cech. Rody DG 03-131 i DG 03-170 wytwarzały potomstwa, które miały wyższe średnie dla plonu bulw, zawartości skrobi i plonu skrobi niż średnia dla odmian wzorcowych. Ród DG 03-277 wytworzył potomstwo, którego średnia nota dla barwy chipsów była na poziomie średniej oceny dla odmiany Snowden, wiodącej dla typu „cold chipping”. Fakt ten wskazuje, że ród DG 03-277 może być wykorzystany jako forma rodzicielska do przeniesienia cechy „cold chipping” do tetraploidalnych potomstw w dalszych pracach hodowlanych.
Słowa kluczowe:
diploidalny ziemniak, gamety 2n, potomstwa 4x-2x, fenotypowa zmienność, odziedziczalność, selekcjaBibliografia
Adamska E., Cegielska-Taras T., Kaczmarek Z. 2000. Analiza plonu wybranych linii DH rzepaku ozimego na podstawie dwuletniej serii doświadczeń wielokrotnych. Biul. IHAR 216/2: 469 — 476.
Google Scholar
Bradshaw J.E.1994. Quantitative genetics theory for tetrasomic inheritance. In: Bradshaw J. E., Mackay G. R. (Eds). Potato genetics, CAB International, Wallingford, UK: 71 — 99.
Google Scholar
Bujak H., Kaczmarek J., Chrzanowska-Dróżdż B., Liszewski M. 2003. Interakcja genotypowo-środowiskowa plonowania jęczmienia ozimego na Dolnym Śląsku. Biul. IHAR 226/227: 233 — 242.
Google Scholar
Carlson H. L., Kirby D. 2005. Development of cultural techniques for production of baby potatoes.http://groups.ucanr.org/intermountain/files/38418.pdf.
Google Scholar
Christ B. J., Haynes K. G., Vinyard B. T. 2002. Inheritance of early resistance from open-pollinated 4x-2x potato hybrids. Amer. J of Potato Res 79: 403 — 410.
Google Scholar
Delleart L. M. W., Vineke H., Meyer K. 1988. The inheritance of resistance to the potato cyst nematode G. pallida Pa 3 in wild Solanum species with broad spectrum resistance. Euphytica Suppl.: 105 — 116.
Google Scholar
Domański L., Domańska M., Jakuczun H. 2000. Ocena potomstw i klonów ziemniaka uzyskanych z krzyżowań interploidalnych (4x-2x). Biul. IHAR 216: 497 — 503.
Google Scholar
Domański L. 2001. Assessment of morphological characters of potato tuber. Monografie i Rozprawy Naukowe IHAR 10 a: 92 — 95.
Google Scholar
Domański L., Zimnoch-Guzowska E., Domańska M., Jakuczun H., Zgórska K., Frydecka-Mazurczyk A. 2004. The development of cold chip ping potato parental lines for breeding cultivars suitable for processing. Plant Breed. Seed Sci. 49: 91 — 100.
Google Scholar
Domański L., Zimnoch-Guzowska E., Domańska M., Jakuczun H. 2006a. Efekt heterozji diploidalnego rodu ziemniaka DG.97-943 typu „cold-chipping” tworzącego gamety 2n. Biul. IHAR 240/241:307 — 313.
Google Scholar
Domański L., Jakuczun H., Zimnoch-Guzowska E., Flis B. 2006b. Przydatność dwóch diploidalnych form rodzicielskich ziemniaka do tworzenia tetraploidalnego potomstwa typu „cold chipping”. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 511:115 — 121.
Google Scholar
Domański L., Flis B., Jakuczun H., Zimnoch-Guzowska E. 2009. Ocena postępu hodowlanego pod względem wartości przetwórczej materiałów wyjściowych ziemniaka wytworzonych w latach 1999–2007. Biul. IHAR 252: 275 — 283.
Google Scholar
Dziewońska M. A., Waś M. 1994. Diploid genotype DW.84-1457 highly resistant to potato leafroll virus (PLRV). Potato Res. 37: 21`7 — 224.
Google Scholar
Ehlenfeldt M. K., Lopez-Portilla D. F., Boe A. A., Johansesen R. H. 1990. Reducing sugar accumulation in progeny families of cold chipping potato clones. Am. Potato J. 67: 83 — 91.
Google Scholar
Fox P. N., Crossa J., Romagosa I. 1997. Multi-environment testing and genotype × environment interaction. In: Kempton R.A., Fox P.N. (Eds). Statistical methods for plant variety evaluation. Chapman and Hall, London: 117 — 137.
Google Scholar
Frost K. E., Jansky S.H., Rouse D.I. 2006. Transmission of Verticillium wilt resistance to tetraploid potato via unilateral sexual polyploidization. Euphytica 149:281 — 287.
Google Scholar
Gopal J., Gaur P. C., Rana M.S. 1992. Early generation selection for agronomic characters in a potato breeding programme. Theor. Appl. Genet. 84:709 — 713.
Google Scholar
Hayes R. J., Thill C.A. 2002. Introgression of cold (4 C) chipping from 2x (2 Endosperm Balance Number) potato species into 4x(4EBN) cultivated potato using sexual polyploidization. Amer. J. Potato Res. 79: 421 — 431.
Google Scholar
Haynes K.G., Wilson D.R., Kang M. S. 1995. Genotype × environment interactions for specific gravity in diploid potatoes. Crop Sci. 35: 977 — 981.
Google Scholar
Haynes K.G. 2008. Heritability of chip color and specific in a long-day adapted Solanum phureja – S. stenotomum population. Am. J. Pot. Res. 85: 361 — 366.
Google Scholar
Jakuczun H., Wasilewicz-Flis I. 2006. Przenoszenie zmienności genetycznej wybranych cech z Ziemniaka diploidalnego na poziom tetraploidalny w Instytucie Hodowli i Aklimatyzacji Roślin w latach 1996–2005. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 511: 131 — 140.
Google Scholar
Lebecka R., Zimnoch-Guzowska E., Kaczmarek Z. 2004. Resistance to soft rot (Erwinia carotovora subsp. atroseptica) in tetraploid potato families obtained from 4x-4x crosses. Am. J. Pot. Res. 82: 107 — 114.
Google Scholar
Love S. L., Werner B. K., Pavek J. J. 1997. Selection for individual traits in the early generations of potato breeding program dedicated to producing cultivars with tubers having long shape and russet skin. Am. Potato J. 74: 199 — 213.
Google Scholar
Love S. L., Pavek J. J., Thompson-Johns A., Nohl W. 1998. Breeding progress for potato chip quality in North American cultivars. Am. J. of Potato Res. 75: 27 — 36.
Google Scholar
Mądry W., Talbot M., Ukalski K., Drzazga T., Iwańska M. 2006. Podstawy teoretyczne znaczenia efektów genotyp[owych i interakcyjnych w hodowli roślin na przykładzie pszenicy ozimej. Biul. IHAR 240/241: 13 — 32.
Google Scholar
Nyquist W. E. 1991. Estimation of heritability and of selection response In plant breeding populations. Critical Reviews in Plant Sciences 10: 235 — 322.
Google Scholar
Pereira A. S., Tai G. C. C., Yada R. Y., Coffin R. H., Souza-Machado V. 1995. Genetic advance for chip colour in potatoes. Euphytica 84: 133 — 138.
Google Scholar
Sterret S. B., Henniger M. R., Yencho G. C., Lu W., Vinyard B. T., Haynes K. G. 2003. Stability of internal heat necrosis and specific gravity in tetraploid × diploid potatoes. Crop Sci. 43:790 — 796.
Google Scholar
Thill C. A., Peloquin S. J. 1995. Tetraploid potato clones with 25% wild species germplasm that produces cold (4°C) chipping progenies. Am. Potato J. 72: 659.
Google Scholar
Veileux R. E., Paz M. M., Levy D. 1997. Potato germplasm development for warm climates; genetic enhancement of tolerance to heat stress. Euphytica 98: 83 — 92.
Google Scholar
Zgórska K. 2005. Odmiany ziemniaka wykorzystywane do przetwórstwa spożywczego w Polsce i UE. Wieś Jutra 2 (79): 34 — 35.
Google Scholar
Zimnoch-Guzowska E. 2003. Wykorzystanie form diploidalnych ziemniaka w pracach hodowlanych i genetycznych. Post. Nauk Rol. 1: 47 — 66.
Google Scholar
Autorzy
Leszek Domańskil.domanski@ihar.edu.pl
Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin — Państwowy Instytut Badawczy, Oddział Młochów Poland
Autorzy
Bogdan FlisInstytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin — Państwowy Instytut Badawczy, Oddział Młochów Poland
Autorzy
Henryka JakuczunInstytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin — Państwowy Instytut Badawczy, Oddział Młochów Poland
Autorzy
Ewa Zimnoch-GuzowskaInstytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin — Państwowy Instytut Badawczy, Oddział Młochów Poland
Statystyki
Abstract views: 67PDF downloads: 68
Licencja
Prawa autorskie (c) 2010 Leszek Domański, Bogdan Flis, Henryka Jakuczun, Ewa Zimnoch-Guzowska
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Z chwilą przekazania artykułu, Autorzy udzielają Wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji na korzystanie z artykułu przez czas nieokreślony na terytorium całego świata na następujących polach eksploatacji:
- Wytwarzanie i zwielokrotnianie określoną techniką egzemplarzy artykułu, w tym techniką drukarską oraz techniką cyfrową.
- Wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy artykułu.
- Publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie artykułu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym.
- Włączenie artykułu w skład utworu zbiorowego.
- Wprowadzanie artykułu w postaci elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie artykułu w postaci elektronicznej do Internetu, lub innej sieci.
- Rozpowszechnianie artykułu w postaci elektronicznej w internecie lub innej sieci, w pracy zbiorowej jak również samodzielnie.
- Udostępnianie artykułu w wersji elektronicznej w taki sposób, by każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym, w szczególności za pośrednictwem Internetu.
Autorzy poprzez przesłanie wniosku o publikację:
- Wyrażają zgodę na publikację artykułu w czasopiśmie,
- Wyrażają zgodę na nadanie publikacji DOI (Digital Object Identifier),
- Zobowiązują się do przestrzegania kodeksu etycznego wydawnictwa zgodnego z wytycznymi Komitetu do spraw Etyki Publikacyjnej COPE (ang. Committee on Publication Ethics), (http://ihar.edu.pl/biblioteka_i_wydawnictwa.php),
- Wyrażają zgodę na udostępniane artykułu w formie elektronicznej na mocy licencji CC BY-SA 4.0, w otwartym dostępie (open access),
- Wyrażają zgodę na wysyłanie metadanych artykułu do komercyjnych i niekomercyjnych baz danych indeksujących czasopisma.
Inne teksty tego samego autora
- Leszek Domański, Krystyna Michalak, Ewa Zimnoch-Guzowska, Zróżnicowanie podatności wybranych odmian ziemniaka na ciemną plamistość pouszkodzeniową bulw , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 246 (2007): Wydanie regularne
- prof. dr hab. Renata Lebecka , Zofia Murawska , Katarzyna Szajko , Janusz Dębski , Michał Kistowski , Waldemar Marczewski , Ewa Zimnoch-Guzowska , Badania ekspresji i genetyczna charakterystyka odporności na bakterie Dickeya solani w wyróżnionych źródłach odporności w ziemniaku na poziomie diploidalnym , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 286 (2019): Wydanie specjalne
- dr Dorota Milczarek , Bogdan Flis , Wyróżnianie form ziemniaka o złożonej odporności na mątwiki atakujące ziemniak przy wykorzystaniu metod konwencjonalnych i molekularnych. Charakterystyka nowego źródła odporności na Globodera pallida znalezionego w Solanum gourlayi , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 286 (2019): Wydanie specjalne
- dr Beata Tatarowska , Bogdan Flis, Iwona Wasilewicz-Flis, Wyróżnianie i charakterystyka tetraploidalnych form ziemniaka odpornych na wirusy M i S ziemniaka z wykorzystaniem selekcji metodami konwencjonalnymi i markerami molekularnymi , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 286 (2019): Wydanie specjalne
- dr hab. Bogdan Flis , Beata Tatrowska, Analiza interakcji genotypowo-środowiskowej w odniesieniu do wybranych cech użytkowych ziemniaka jadalnego w różnych systemach uprawy , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 286 (2019): Wydanie specjalne
- Sylwester Sobkowiak, Hanna Zarzycka, Renata Lebecka, Ewa Zimnoch-Guzowska, Reakcja wzorców w testach odporności ziemniaka na Phytophthora infestans , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 251 (2009): Wydanie regularne
- Ewa Zimnoch-Guzowska, Małgorzata Gołębiewska, Wykorzystanie biotechnologii przez polską hodowlę roślin , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 259 (2011): Wydanie regularne
- Beata Tatarowska, Bogdan Flis, Ewa Zimnoch-Guzowska, Stabilność reakcji odpornościowej odmian ziemniaka na Phytophthora infestans (Mont.) de Bary w testach laboratoryjnych , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 271 (2014): Wydanie regularne
- Beata Tatarowska, Bogdan Flis, Jarosław Plich, Zastosowanie modelu mieszanego Scheffégo - Calińskiego do analizy stabilności odporności odmian ziemniaka na Phytophthora infestans (Mont.) de Bary , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 262 (2011): Wydanie regularne
- Jarosław Plich, Beata Tatarowska, Dorota Milczarek, Bogdan Flis, Piramidyzacja genów odporności ziemniaka na Phytophthora infestans , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 281 (2017): Wydanie regularne
