Ekologiczny aspekt uprawy ziemniaka w warunkach Pogórza Strzyżowsko-Dynowskiego
Barbara Sawicka
barbara.sawicka@up.lublin.plPracownia Towaroznawstwa Produktów Roślinnych, Uniwersytet Przyrodniczy, Lublin (Poland)
Barbara Krochmal-Marczak
Zakład Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, PWSZ, Krosno (Poland)
Abstrakt
Analizę oparto o badania polowe, przeprowadzone w latach 2007–2009, w Żyznowie, w powiecie strzyżowskim na wysokości 387 m n.p.m. Eksperyment założono w układzie zależnym, split-split-plot, w 3 powtórzeniach. Czynnikiem pierwszego rzędu były odmiany: Amerykany, Denar; drugiego rzędu — terminy sadzenia (optymalny, opóźniony), trzeciego rzędu — zabiegi (podkiełkowanie i brak podkiełkowywania). Optymalny termin sadzenia przypadał na 17 kwietnia, zaś opóźniony — 2 tygodnie po pierwszym terminie. Materiał nasienny odmiany Denar był w klasie C/A, zaś odmiany Amerykany — był niecertyfikowany. W doświadczeniu stosowano jedynie nawożenie organiczne, w ilości 25 t·ha-1, jesienią. Zabiegi agrotechniczne prowadzono zgodnie z dobrą praktyką rolniczą. Szczególnie niekorzystne dla uprawy ziemniaka, w warunkach Pogórza Strzyżowsko-Dynowskiego, okazało się opóźnienie terminu sadzenia, powodując istotny spadek plonu ogólnego i handlowego; przy czym podkiełkowywanie bulw przed sadzeniem łagodziło ten ujemny efekt. Zabieg podkiełkowywania przyspieszył wschody o 12 dni, przesuwając wegetację na wcześniejszy okres, co pozwoliło na „ucieczkę” przed zarazą ziemniaka, zwiększenie plonu ogólnego i handlowego oraz złagodzenie ujemnego efektu opóźnienia sadzenia. Bardzo stara odmiana Amerykany, uprawiana w warunkach podgórskich, okazała się istotnie plenniejsza i lepiej reagująca na czynniki agrotechniczne od współczesnej odmiany Denar, stąd też zasługuje na większe zainteresowanie i może zwiększyć bioróżnorodność odmian dostępnych dla ekologicznego systemu uprawy.
Słowa kluczowe:
odmiany, podkiełkowywanie, system ekologiczny, terminy sadzenia, ziemniakBibliografia
Bernat E., Jabłoński K. 2000. Wpływ podkiełkowania i nawożenia azotowego na plon handlowy odmian wczesnych Bila i Sumak. Biul. IHAR 213: 99 — 107.
Google Scholar
Chotkowski J. 2006. Rozwój produkcji i rynku żywności ekologicznej na przykładzie ziemniaków. Zesz. Nauk. AR we Wrocławiu, Rolnictwo 87 (540): 119 — 124.
Google Scholar
Chrzanowska M. 2002. Wykorzystanie odporności odmian na choroby w ekologicznej uprawie ziemniaka. Zesz. Probl. Post. Nauk. Rol. 489: 21 — 32.
Google Scholar
Croxall M. E., Smith L. P. 1976. The epidemiology of potato blight in the East Midlands. Ann. Biol. 82: 451 — 466.
Google Scholar
Dzwonkowski W., Szczepaniak I., Zalewski A., Chotkowski J., Rembeza J., Lewandowski R. 2010. Rynek ziemniaka. Stan i perspektywy. W: Analizy rynkowe. 36 (1). Wyd. IERiGŻ, ARR, MRiRW, Warszawa.
Google Scholar
Goliszewski W. 2010. Rozwój badań nad ekologiczną uprawą ziemniaka. Ogólnopolska Konf. Nauk. nt.: Tradycja i nowoczesność w produkcji ziemniaka. Jadwisin, 7 — 9 lipca:16.
Google Scholar
Jabłoński K. 2009. Nowe elementy w technice i technologii produkcji ziemniaków. Cz. I. Uprawa gleby, nawożenie i sadzenie. Technika Rolnicza Ogrodnicza i Leśna 4: 1 — 4.
Google Scholar
Markowicz K. M. 1992. Klimat Strzyżowa. http://www.igf.fuw.edu.pl /meteo/stacja/klimat/klimat _Strzyzowa.pdf.
Google Scholar
Prośba-Białczyk U. 1988. Wpływ podkiełkowywania sadzeniaków, obsady roślin i terminów zbioru ziemniaka na jakość plonu bulw. Rocz. Nauk Rol. A 107 (2): 119 — 129.
Google Scholar
Roguski K. 1978. Atlas odmian ziemniaka. PWRiL, Warszawa.
Google Scholar
Rudkiewicz F. 2006. Zaraza ziemniaka. Wyd. IHAR Oddz. Jadwisin: 84 ss.
Google Scholar
Rykaczewska K. 2002. Rola wieku fizjologicznego bulw matecznych w kształtowaniu architektury łanu i plonu ziemniaka. Cz. II. Wpływ na plon i jego strukturę. Biul. IHAR, 223/224: 281 — 299.
Google Scholar
Sawicka B. 1989. Wpływ niektórych czynników siedliskowych i agrotechnicznych na kształtowanie się plonu ziemniaków. Rocz. Nauk Roln. A-108 (2): 28 — 42.
Google Scholar
Sawicka B., Skalski J. 1992. Wpływ niektórych zabiegów agrotechnicznych na plonowanie kilku odmian ziemniaka. Rocz. Nauk Roln. A 109 (3): 143 — 152.
Google Scholar
Sawicka B. 1993. Zmienność pojawu i szerzenia się zarazy ziemniaka (Phytophthora infestans (Mont.) de Bary w warunkach ochrony plantacji i nawożenia azotem. Biul. Inst. Ziemn. 43: 113 — 122.
Google Scholar
Sawicka B., Pszczółkowski P. 2004. Fenotypowa zmienność struktury plonu odmian ziemniaka w warunkach środkowo-wschodniej Polski. Biul. IHAR 232: 53 — 66.
Google Scholar
Sawicka B., Barbaś P., Kuś J. 2007. Variability of potato yield and its structure in organic and integrated crop production systems, EJPAU 10(1), #02. Online: http://www.ejpau.media.pl/volume10/issue1/art-02.html
Google Scholar
Spierth J., Haverkart A., Vereijken P. 1996. Environmentally safe and consumer-friendly potato production in the Netherlands. 1. Development of ecologically sound production systems. Potato Res. 39: 371 — 378.
Google Scholar
Szutkowska M., Wierzejska-Bujakowska A. 2000. Rola prawidłowego przygotowania sadzeniaków i nawożenia azotem, jako podstawowe elementy w produkcji ziemniaków na bardzo wczesny zbiór. Biul. IHAR 213: 75 — 85.
Google Scholar
Twardy S. 2008. Znaczenie gospodarstw ekologicznych oraz formy ich wsparcia w ramach PROW 2007–2013. Wieś Jutra 10: 15 — 17.
Google Scholar
Tomczak L. 2001. Ludowe nazwy ziemniaków i ich odmian. Acta Universitatis Wratislaviensis 2282 (16): 123 — 129.
Google Scholar
Wróbel S. 2006. Wpływ podkiełkowywania sadzeniaków na plon oraz porażenie bulw ospowatością i parchem zwykłym. Acta Sci. Pol., Agricultura 5 (1): 93 — 94.
Google Scholar
Zarzyńska K., Goliszewski W. 2005. Influence of seed potato tubers preparation on plants development and yield of potatoes growing in organic production system on different types of soil. Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering 52 (4): 104 — 107.
Google Scholar
Zimnoch-Guzowska E. 2010. Nowe osiągnięcia w hodowli ziemniaka. Mat. VI Konf. Nauk.: Ziemniak spożywczy i przemysłowy oraz jego przetwarzanie: „Ziemniak jako czynnik środowiska rolniczego i surowiec żywnościowy”. Szklarska Poręba, 10–13.05: 5 — 8.
Google Scholar
Autorzy
Barbara Sawickabarbara.sawicka@up.lublin.pl
Pracownia Towaroznawstwa Produktów Roślinnych, Uniwersytet Przyrodniczy, Lublin Poland
Autorzy
Barbara Krochmal-MarczakZakład Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, PWSZ, Krosno Poland
Statystyki
Abstract views: 135PDF downloads: 41
Licencja
Prawa autorskie (c) 2011 Barbara Sawicka, Barbara Krochmal-Marczak
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Z chwilą przekazania artykułu, Autorzy udzielają Wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji na korzystanie z artykułu przez czas nieokreślony na terytorium całego świata na następujących polach eksploatacji:
- Wytwarzanie i zwielokrotnianie określoną techniką egzemplarzy artykułu, w tym techniką drukarską oraz techniką cyfrową.
- Wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy artykułu.
- Publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie artykułu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym.
- Włączenie artykułu w skład utworu zbiorowego.
- Wprowadzanie artykułu w postaci elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie artykułu w postaci elektronicznej do Internetu, lub innej sieci.
- Rozpowszechnianie artykułu w postaci elektronicznej w internecie lub innej sieci, w pracy zbiorowej jak również samodzielnie.
- Udostępnianie artykułu w wersji elektronicznej w taki sposób, by każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym, w szczególności za pośrednictwem Internetu.
Autorzy poprzez przesłanie wniosku o publikację:
- Wyrażają zgodę na publikację artykułu w czasopiśmie,
- Wyrażają zgodę na nadanie publikacji DOI (Digital Object Identifier),
- Zobowiązują się do przestrzegania kodeksu etycznego wydawnictwa zgodnego z wytycznymi Komitetu do spraw Etyki Publikacyjnej COPE (ang. Committee on Publication Ethics), (http://ihar.edu.pl/biblioteka_i_wydawnictwa.php),
- Wyrażają zgodę na udostępniane artykułu w formie elektronicznej na mocy licencji CC BY-SA 4.0, w otwartym dostępie (open access),
- Wyrażają zgodę na wysyłanie metadanych artykułu do komercyjnych i niekomercyjnych baz danych indeksujących czasopisma.
Inne teksty tego samego autora
- Barbara Sawicka, Władysław Michałek, Piotr Pszczółkowski, Uwarunkowania potencjału plonowania średnio późnych i późnych odmian ziemniaka w warunkach środkowo-wschodniej Polski , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 259 (2011): Wydanie regularne
- Piotr Barbaś, Barbara Sawicka, Zawartość witaminy C w bulwach ziemniaka w zależności od sposobu pielęgnacji , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 278 (2015): Wydanie regularne
