Polimorfizm białek gliadynowych i gluteninowych a zmienność cech technologicznych u mieszańców orkiszu i pszenicy zwyczajnej
Jacek Waga
j.waga@ihar.edu.plZakład Roślin Zbożowych, Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin, Kraków (Poland)
Maria Stachowicz
Zakład Roślin Zbożowych, Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin, Kraków (Poland)
Katarzyna Kraska
Zakład Roślin Zbożowych, Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin, Kraków (Poland)
Abstrakt
Czterdzieści osiem linii mieszańcowych orkiszu i pszenicy zwyczajnej (Oberkummler Rotkorn × LAD 480) analizowano pod kątem zróżnicowania białek zapasowych (gliadyn i glutenin wysokocząsteczkowych [HMW]) oraz ważniejszych cech jakościowych: liczby sedymentacji, procentowej zawartości białka ogółem, zawartości glutenu, a także właściwości reologicznych określonych na podstawie analizy farinograficznej i ekstensograficznej. Badane linie podzielono na trzy grupy. Każda grupa obejmowała po dwa, blisko spokrewnione biotypy. Rośliny w obrębie grupy były jednolite fenotypowo natomiast biotypy różniły się gliadynami kontrolowanymi przez dwa alleleliczne warianty w obrębie jednego locus. Na podstawie testu t Studenta stwierdzono istotne zróżnicowanie średnich wartości liczby sedymentacji biotypów różniących się pod względem białek warunkowanych przez locus Gli B2 (chromosom 6B) oraz brak takiego zróżnicowania w przypadku locus Gli B1 (chromosom 1B). Z kolei biotypy różniące się pod względem trzech loci (Gli B1, Gli D1 oraz Gli A2) oraz podjednostek glutenin [HMW] (5+10 i 2+12 kontrolowanych chromosomem 1D) wykazywały znaczne zróżnicowanie większości cech technologicznych — liczby sedymentacji, procentowej zawartości białka ogółem oraz parametrów reologicznych. Uzyskane wyniki dowodzą, że bloki białek gliadynowych warunkowanych przez locus Gli B2 są silnie powiązane ze zmiennością cech jakościowych co sugeruje możliwość ich wykorzystania do selekcji genotypów mieszańcowych o lepszych właściwościach technologicznych.
Słowa kluczowe:
orkisz, gliadyny, gluteniny, cechy jakościoweBibliografia
Abdel-Aal E. S. M., Salama D. A., Hucl P., Sosulski F. W., Cao W. 1996 a. Electrophoretic characterization of spring spelt wheat gliadins. J. Agric. Food Chem. 44: 2117 — 2123.
Google Scholar
Axford D. W. E., McDermott E. E., Redman D. G. 1979. Note on the sodium dodecyl sulfate test of breadmaking quality: comparison with Pelshenke and Zeleny tests. Cereal Chem. 56: 582 — 584.
Google Scholar
Bietz J. A. 1997. Recent advances in the isolation and characterization of cereal proteins. Cereal Foods World 24:199 — 202.
Google Scholar
Bonafaccia G., Galli V., Francisci R., Mair V., Skranbanja V., Kreft I. 2000. Characteristics of spelt wheat products and nutritional value of spelt wheat-based bread. Food Chem. 68: 437 — 441.
Google Scholar
Branlard G.P., Dardevet M., Saccomano R., Lagoutte F., Gourdon J. 2001. Genetic diversity of wheat storage proteins and bread wheat quality. Euphytica 119: 59 — 67.
Google Scholar
Branlard G.P., Metakovsky E.V. Some Gli alleles related to common wheat dough quality. In: Gliadin and glutenin. The unique balance of wheat quality. Wrigley C., Bekes F., Bushuk W. eds. AACC International, St. Paul, Minnesota, USA. 2007: 115 — 139.
Google Scholar
Bushuk W., Zillman R. R. 1978. Wheat cultivar identification by gliadin electrophoregrams. I. Apparatus, method and nomenclature. Can. J. Plant Sci. 58:505 — 515.
Google Scholar
Federmann G. R., Goecke E. U., Steiner A. M. 1992. Research note: Detection of adulteration of flour of spelt (Triticum spelta L.) with flour of wheat (Triticum aestivum L. emend. Fiori et Paol.) by electrophoresis. Plant Var. Seeds. 5:123 — 125.
Google Scholar
ICC. 1992. Standard methods of the International Association for Cereal Science and Technology. Standard No. 114/1. Method for using the Brabender Extesograph. The Association: Detmold, Germany.
Google Scholar
ISO. 1988. International Organization for Standardization. Determination of water absorption and rheological properties using a farinograph. 5530-1. ISO: Geneva.
Google Scholar
Leammli U. K. 1970. Cleavage of structural proteins during the assembly of the head of bacteriophage T4. Nature 227: 680 — 685.
Google Scholar
MacKey J. 1966. Species relationships in Triticum. Proc. Int. Wheat Genet. Symp., 2nd. (Hereditas Suppl.). 2: 237 — 276.
Google Scholar
MacRitchie F. 1992. Physicochemical properties of wheat proteins in relation to functionality. Adv. Food Nut. Res. 36: 1 — 85.
Google Scholar
Payne P. I., Lawrence G. J. 1983. Catalogue of alleles for the complex gene loci GluA1, GluB1, GluD1, which code for high-molecular-weight subunits of glutenin in hexaploid wheat. Cereal Res. Commun., 11/1: 29 — 35.
Google Scholar
Piergiovanni A. R., Blanco A. 1999. Variation of HMW glutenin and γ-gliadin subunits in selected accessions of Triticum dicoccon (Shrank) and T. spelta (L.). Cereal Res. Comm. 27:205 — 211.
Google Scholar
Ranhotra G. S., Gelroth J. A., Glaser B. K., Lorenz K. J. 1995. Baking and nutritional qualities of a spelt wheat sample. Lebensm. Wiss. Technol. 28:118 — 122.
Google Scholar
Schober T. J., Bean S. R., Kuhn M. 2006. Gluten proteins from spelt (Triticum aestivum ssp. spelta) cultivars: a rheological and size-exclusion high-performance liquid chromatography study. J. Cereal Sci. 44: 161 — 173.
Google Scholar
Shewry P. R., Tatham A. S. 1997. Disulphide bonds in wheat gluten proteins. J. Cereal Sci. 25:207 — 227.
Google Scholar
Shewry P. R., Halford N. G., Belton P. S., Tatham A. S. 2003. Gluten, the elastomeric protein of wheat seed. In: Elastomeric Proteins. Shewry P. R., Tatham A. S., Bailey A. J. Eds. Cambridge University Press: 279 — 301.
Google Scholar
Waga J. 1997. Polimorfizm białek gliadynowych i gluteninowych a jakość pszenicy ozimej (Triticum aestivum L.), Biul. IHAR 204: 205 — 218.
Google Scholar
Waga J. 2003. Zmienność niektórych frakcji -gliadyn a zawartość białka ogółem w potomstwie orkiszu i odmiany Elena. Biul. IHAR 228: 61 — 69.
Google Scholar
Waga J. 2005. Dziedziczenie wybranych frakcji białek gliadynowych u mieszańców orkiszu z pszenicą zwyczajną. Biul. IHAR 236: 25 — 40.
Google Scholar
Waga J. 2007. Katalog bloków białek gliadynowych polskich odmian i rodów pszenicy zwyczajnej. Biul. IHAR 243:3 — 23.
Google Scholar
Wrigley C. W., Bekes F., Bushuk W. 2006. Gluten: a balance of gliadin and glutenin. In: Gliadin and glutenin — the unique balance in wheat quality. Eds. C. Wrigley, F. Bekes and W. Bushuk: 3 — 35.
Google Scholar
Zeleny L., Greenway W. T., Gurney G. M., Fifield C. C., Lebsock K. L. 1960. Sedimentation value as the index of dough mixing characteristics in early-generation wheat selections. Cereal Chem. 37: 673.
Google Scholar
Autorzy
Jacek Wagaj.waga@ihar.edu.pl
Zakład Roślin Zbożowych, Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin, Kraków Poland
Autorzy
Maria StachowiczZakład Roślin Zbożowych, Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin, Kraków Poland
Autorzy
Katarzyna KraskaZakład Roślin Zbożowych, Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin, Kraków Poland
Statystyki
Abstract views: 267PDF downloads: 18
Licencja
Prawa autorskie (c) 2009 Jacek Waga, Maria Stachowicz, Katarzyna Kraska
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Z chwilą przekazania artykułu, Autorzy udzielają Wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji na korzystanie z artykułu przez czas nieokreślony na terytorium całego świata na następujących polach eksploatacji:
- Wytwarzanie i zwielokrotnianie określoną techniką egzemplarzy artykułu, w tym techniką drukarską oraz techniką cyfrową.
- Wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy artykułu.
- Publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie artykułu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym.
- Włączenie artykułu w skład utworu zbiorowego.
- Wprowadzanie artykułu w postaci elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie artykułu w postaci elektronicznej do Internetu, lub innej sieci.
- Rozpowszechnianie artykułu w postaci elektronicznej w internecie lub innej sieci, w pracy zbiorowej jak również samodzielnie.
- Udostępnianie artykułu w wersji elektronicznej w taki sposób, by każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym, w szczególności za pośrednictwem Internetu.
Autorzy poprzez przesłanie wniosku o publikację:
- Wyrażają zgodę na publikację artykułu w czasopiśmie,
- Wyrażają zgodę na nadanie publikacji DOI (Digital Object Identifier),
- Zobowiązują się do przestrzegania kodeksu etycznego wydawnictwa zgodnego z wytycznymi Komitetu do spraw Etyki Publikacyjnej COPE (ang. Committee on Publication Ethics), (http://ihar.edu.pl/biblioteka_i_wydawnictwa.php),
- Wyrażają zgodę na udostępniane artykułu w formie elektronicznej na mocy licencji CC BY-SA 4.0, w otwartym dostępie (open access),
- Wyrażają zgodę na wysyłanie metadanych artykułu do komercyjnych i niekomercyjnych baz danych indeksujących czasopisma.
Inne teksty tego samego autora
- Tadeusz Śmiałowski, Stanisław Węgrzyn, Maria Stachowicz, Analiza zmienności i korelacji ważnych cech technologicznych rodów i odmian pszenicy ozimej , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 249 (2008): Wydanie regularne
- Jacek Waga, Charakterystyka oraz dziedziczenie białek gliadynowych pszenicy ozimej pochodzącej z Nepalu , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 256 (2010): Wydanie regularne
- Jerzy Zientarski, Jacek Waga, Białka gluteninowe o niskiej masie cząsteczkowej jako markery biochemiczne w hodowli pszenicy , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 244 (2007): Wydanie regularne
- Jacek Waga, Jerzy Zientarski, Maciej Szaleniec, Andrzej Skoczowski, Efektywność wykorzystania kolumn chromatograficznych typu „Poroshell” w badaniach białek gliadynowych metodą RP-HPLC , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 260/261 (2011): Wydanie regularne
- Krystyna Witkowska, Edward Witkowski, Tadeusz Śmiałowski, Jacek Waga, Związek białek zapasowych z zimotrwałością u wybranych mieszańców pszenicy ozimej , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 268 (2013): Wydanie regularne
- Jacek Waga, Jerzy Zientarski, Strategie wytwarzania genotypów pszenicy o obniżonej zdolności wywoływania alergii i celiakii , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 244 (2007): Wydanie regularne
- Tadeusz Śmiałowski, Maria Stachowicz, Wielowymiarowa ocena zmienności cech jakości technologicznej ziarna rodów i odmian pszenicy ozimej badanych w doświadczeniach przedrejestrowych , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 253 (2009): Wydanie regularne
- Jacek Waga, Katalog bloków białek gliadynowych polskich odmian i rodów pszenicy zwyczajnej (Triticum aestivum L.) , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 243 (2007): Wydanie regularne
- Tadeusz Śmiałowski, Maria Stachowicz, Ocena wartości technologicznej nowych polskich rodów pszenicy ozimej z doświadczeń wstępnych w latach 2005–2006 , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 245 (2007): Wydanie regularne
