Plonowanie i jakość ziarna pszenicy ozimej uprawianej w warunkach zróżnicowanego nawożenia azotem i siarką
Tomasz Knapowski
knap@pbs.edu.plKatedra Biogeochemii, Gleboznawstwa i Melioracji Wodnych, Wydział Rolnictwa i Biotechnologii, Politechnika Bydgoska im. Jana i Jędrzeja Śniadeckich (Poland)
https://orcid.org/0000-0003-1466-8477
Wojciech Kozera
Katedra Biogeochemii, Gleboznawstwa i Melioracji Wodnych, Wydział Rolnictwa i Biotechnologii, Politechnika Bydgoska im. Jana i Jędrzeja Śniadeckich (Poland)
https://orcid.org/0000-0001-6780-1353
Abstrakt
Ziarno pszenicy cechuje się wysoką wartością technologiczną, co stwarza możliwości jego wykorzystania w celach spożywczych, w tym jako surowiec do produkcji mąki i chleba. Jakość wypiekowa surowca powinna charakteryzować się optymalnymi wartościami wskaźników ją opisującymi. Mogą one być weryfikowane, m. in. poprzez nawożenie mineralne, w tym azotem i siarką. Przeprowadzono 2. czynnikowe badania polowe, założone metodą losowanych podbloków, w których materiał doświadczalny stanowiło ziarno pszenicy ozimej odmiany ‘Skagen’. Czynnikami badawczymi było zróżnicowane nawożenie azotem (n=4: 80, 120, 160 kg·ha-1, kontrola) i siarką (n=3: 20, 40 kg·ha-1, kontrola). Eksperyment miał na celu ustalenie wpływu czynników doświadczenia oraz ich współdziałania na plonowanie pszenicy oraz wartości wybranych cech technologicznych ziarna i uzyskanej z niego mąki (liczby opadania, białka ogólnego, glutenu mokrego, wskaźnika sedymentacji, objętości pieczywa). Stwierdzono, że każdorazowe zwiększanie dawek nawożenia azotem i siarką determinowało istotny wzrost plonu ziarna pszenicy ozimej. Najwyższe, istotne wartości liczby opadania odnotowano po wysiewie 80 kg N·ha-1, a dla pozostałych analizowanych parametrów jakościowych po zastosowaniu 120 kg N·ha-1. Z kolei aplikacja siarki w dawce 40 kg·ha-1 determinowała uzyskanie najkorzystniejszych wartości badanych wskaźników technologicznych w porównaniu do ich wartości z obiektów, gdzie stosowano 20 kg S·ha-1 i obiektu kontrolnego. Przy czym udowodniono to statystycznie w stosunku do wartości liczby opadania, zawartości białka ogólnego i objętości pieczywa.
Słowa kluczowe:
nawożenie siarką, nawożenie azotem, plon ziarna, pszenica ozima, wartość technologiczna ziarnaBibliografia
Buczek J., Jańczak-Pieniążek M. 2021. Reakcja pszenicy hybrydowej na wysokie dawki azotu i nawożenie dolistne. Biul. IHAR, 296, 17-24. DOI: 10.37317/biul-2021-0010
DOI: https://doi.org/10.37317/10.37317/biul-2021-0010
Google Scholar
Faizy S.E.D., Mashali S.A., Youssef S.M., Elmahdy S.M., 2017. Study of wheat response to nitrogen fertilization, micronutrients and their effects on some soil available macronutrients. J. Sus. Agric. Sci. 43 (1), 55−64. https:// doi.10.21608/JSAS.2017.3491
DOI: https://doi.org/10.21608/jsas.2017.3491
Google Scholar
Główny Urząd Statystyczny (red. Rozkrut D.). 2024. Rocznik Statystyczny Rolnictwa 2024. Zakł. Wyd. Stat., Warszawa. stat.gov.pl
Google Scholar
Hoel B.O. 2011. Effects of sulphur application on grain yield and quality, and assessment of sulphur status in winter wheat (Triticum aestivum L.). Acta Agr. Scand., Sect. B, Soil Plant Sci. 61,499–507.
DOI: https://doi.org/10.1080/09064710.2010.510120
Google Scholar
Hřivná L, Kotková B, Burešová I. 2015. Effect of sulphur fertilization on yield and quality of wheat grain. Cereal Res Commun. 43:344–352. DOI: 10.1556/CRC.2014.0033
DOI: https://doi.org/10.1556/CRC.2014.0033
Google Scholar
Jańczak-Pieniążek M., Buczek J., Tobiasz-Salach R., Bobrecka-Jamro D. 2020. Wpływ intensywności uprawy na produkcyjność mieszańcowych i populacyjnych odmian pszenicy ozimej. Biul. IHAR, 288, 59-66. DOI: 10.37317/biul-2020-0007
DOI: https://doi.org/10.37317/biul-2020-0007
Google Scholar
Järvan M., Edesi L., Adamson A., Lukme L., Akk A. 2008. The effect of sulphur fertilization on yield, quality of protein and baking properties of winter wheat. Agron. Res., 6(2), 459–469.
Google Scholar
Järvan M., Lukme L., Adamson A., Akk A. 2017. Responses of wheat yield, quality and bread-making properties on the sulphur fertilization. Acta Agr. Scand., Sec. B - Soil Plant Sci., 67, 5, 444–452. http://dx.doi.org/10.1080/09064710.2017.1293725
DOI: https://doi.org/10.1080/09064710.2017.1293725
Google Scholar
Klikocka H., Cybulska M. 2020. Wpływ nawożenia azotem i siarką na plon ziarna i cechy jakościowe pszenicy jarej. Agr. Sci., 75, 3, 117-129. https://doi.org/10.24326/as.2020.3.9
DOI: https://doi.org/10.24326/as.2020.3.9
Google Scholar
Klikocka H., Cybulska M., Barczak B., Narolski B., Szostak B., Kobiałka A., Nowak A., Wójcik E. 2016. The effect of sulphur and nitrogen fertilization on grain yield and technological quality of spring wheat. Plant Soil and Environ., 62, 5: 230–236.
DOI: https://doi.org/10.17221/18/2016-PSE
Google Scholar
Knapowski T., Kozera W., Murawska B., Wszelaczyńska E., Pobereżny J., Mozolewski W., Keutgen A.J., 2015. Ocena parametrów technologicznych wybranych odmian pszenicy ozimej pod względem wypiekowym. Inż. Ap. Chem., 54(5), 255-256.
Google Scholar
Litke L., Gaile Z., Ruza A. 2018. Effect of nitrogen fertilization on winter wheat yield and yield quality. Agronomy Research, 16(2), 500-509. https://doi.org/10.15159/AR.18.064
Google Scholar
Makarewicz A., Gąsiorowska B., Cybulska A., 2012. Wpływ dolistnego nawożenia azotem na wybrane parametry jakościowe ziarna pszenicy ozimej, Fragm. Agron., 29(1), 105-113.
Google Scholar
Murawska B., Spychaj-Fabisiak E., Keutgen A., Wszelaczyńska E., Pobereżny J. 2014. Cechy technologiczne badanych odmian ziarna pszenicy ozimej uprawianych w warunkach Polski i Wielkiej Brytanii, Inż. Ap. Chem., 53, 2, 96-98.
Google Scholar
Pilbeam D.J., 2015. Nitrogen. In: A.V. Barker, D.J. Pilbeam, Handbook of Plant Nutrition. Second Edition. CRC PressTaylor & Francis Group Boca Raton, London–New York, 17–63.
Google Scholar
PN-EN ISO 3093:2010. Zboża - Oznaczanie liczby opadania metodą Hagberga-Pertena.
Google Scholar
PN-A-74108:1996. Pieczywo. Metody badań. Warszawa: PKN.
Google Scholar
Stankowski S., Hury G., Sobolewska M., Opatowicz N., Bashutska U. 2015. Wpływ nawożenia siarką na plonowanie i jakość ziarna pszenicy ozimej. Науковий вісник НЛТУ України, 25,6, 174-177.
Google Scholar
Stankowski S., Podolska G., Kaczmarek S., Jaroszewska A., Hury G., Sobolewska M., 2019. Influence of sulphur fertilization on yielding and chemical composition of grain of spring wheat (Triticum aestivum L.) grown in different habitat conditions. J. Elementol. 24(3), 1007−1023. https://doi.org/10.5601/jelem.2018.23.4.1743
DOI: https://doi.org/10.5601/jelem.2018.23.4.1743
Google Scholar
Tabak M., Lepiarczyk A., Filipek-Mazur B., Bachara P., 2019. The effect of fertilization with ammonium nitrate enriched with ammonium sulfate on the quantity and quality of winter wheat grain yield as well as on soil properties. Plant Soil Environ. 65, 211–217. https://doi.org/10.17221/44/2019-PSE
DOI: https://doi.org/10.17221/44/2019-PSE
Google Scholar
Tsvey Y., Ivanina R., Ivanina V., Senchuk S. 2021. Yield and quality of winter wheat (Triticum aestivum L.) grain in relation to nitrogen fertilization. Rev. Fac. Nac. Agron. Medellín, 74(1), 9413‒9422. DOI: 10.15446/rfnam.v74n1.88835
DOI: https://doi.org/10.15446/rfnam.v74n1.88835
Google Scholar
Autorzy
Tomasz Knapowskiknap@pbs.edu.pl
Katedra Biogeochemii, Gleboznawstwa i Melioracji Wodnych, Wydział Rolnictwa i Biotechnologii, Politechnika Bydgoska im. Jana i Jędrzeja Śniadeckich Poland
https://orcid.org/0000-0003-1466-8477
Autorzy
Wojciech KozeraKatedra Biogeochemii, Gleboznawstwa i Melioracji Wodnych, Wydział Rolnictwa i Biotechnologii, Politechnika Bydgoska im. Jana i Jędrzeja Śniadeckich Poland
https://orcid.org/0000-0001-6780-1353
Statystyki
Abstract views: 130PDF downloads: 85
Licencja
Prawa autorskie (c) 2025 Tomasz Knapowski, Wojciech Kozera
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Z chwilą przekazania artykułu, Autorzy udzielają Wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji na korzystanie z artykułu przez czas nieokreślony na terytorium całego świata na następujących polach eksploatacji:
- Wytwarzanie i zwielokrotnianie określoną techniką egzemplarzy artykułu, w tym techniką drukarską oraz techniką cyfrową.
- Wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy artykułu.
- Publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie artykułu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym.
- Włączenie artykułu w skład utworu zbiorowego.
- Wprowadzanie artykułu w postaci elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie artykułu w postaci elektronicznej do Internetu, lub innej sieci.
- Rozpowszechnianie artykułu w postaci elektronicznej w internecie lub innej sieci, w pracy zbiorowej jak również samodzielnie.
- Udostępnianie artykułu w wersji elektronicznej w taki sposób, by każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym, w szczególności za pośrednictwem Internetu.
Autorzy poprzez przesłanie wniosku o publikację:
- Wyrażają zgodę na publikację artykułu w czasopiśmie,
- Wyrażają zgodę na nadanie publikacji DOI (Digital Object Identifier),
- Zobowiązują się do przestrzegania kodeksu etycznego wydawnictwa zgodnego z wytycznymi Komitetu do spraw Etyki Publikacyjnej COPE (ang. Committee on Publication Ethics), (http://ihar.edu.pl/biblioteka_i_wydawnictwa.php),
- Wyrażają zgodę na udostępniane artykułu w formie elektronicznej na mocy licencji CC BY-SA 4.0, w otwartym dostępie (open access),
- Wyrażają zgodę na wysyłanie metadanych artykułu do komercyjnych i niekomercyjnych baz danych indeksujących czasopisma.
Inne teksty tego samego autora
- Wojciech Kozera, Bożena Barczak, Wpływ dolistnego nawożenia mikroelementami roślin ziemniaka na skład frakcyjny białka bulw , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 243 (2007): Wydanie regularne
- Bożena Barczak, Wojciech Kozera, Krystian Nowak, Edward Majcherzak, Wpływ nawożenia saletrą amonową z mikroelementami na plon ziarna i białka owsa odmiany Komes , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 239 (2006): Wydanie regularne
- Edward Majcherzak, Wojciech Kozera, Krystian Nowak, Bożena Barczak, Zawartość aminokwasów w ziarnie owsa nawożonego saletrą amonową z dodatkiem mikroelementów , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 239 (2006): Wydanie regularne
- Wojciech Kozera, Edward Majcherzak, Bożena Barczak, Krystian Nowak, Plon ziarna owsa w zależności od nawożenia mikroelementami , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 239 (2006): Wydanie regularne
- Bożena Barczak, Wojciech Kozera, Wpływ dolistnego nawożenia mikroelementami na zawartość i skład frakcyjny białka ziarna jęczmienia jarego i owsa , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 233 (2004): Wydanie regularne
- Maria Ralcewicz, Tomasz Knapowski, Wpływ wybranych czynników agrotechnicznych na wysokość plonu ziarna i zawartość białka ogółem pszenicy ozimej odmiany Almari , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 233 (2004): Wydanie regularne
- Krystian Nowak, Edward Majcherzak, Bożena Barczak, Wojciech Kozera, Wpływ stosowanych dolistnie mikroelementów na zawartość azotu i aminokwasów w ziarnie owsa oraz wskaźniki wartośc , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 239 (2006): Wydanie regularne
- Maria Ralcewicz, Tomasz Knapowski, Ocena oddziaływania wybranych czynników agrotechnicznych na wielkość plonu ziarna i skład aminokwasowy białka owsa , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 239 (2006): Wydanie regularne
