Jakość ziarna pszenicy jarej uprawianej w monokulturze w zależności od konserwujących wariantów uprawy roli oraz międzyplonów
Piotr Kraska
piotr.kraska@up.lublin.plKatedra Ekologii Rolniczej, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie (Poland)
Abstrakt
Badania przeprowadzono w latach 2006–2008, wykorzystując doświadczenie założone w roku 2005. Statyczne, dwuczynnikowe doświadczenie założono metodą split-plot w czterech powtórzeniach. Porównywano dwa systemy uprawy roli: płużny oraz dwa warianty uprawy konserwującej: z jesiennym lub wiosennym talerzowaniem międzyplonów. Drugim czynnikiem były cztery sposoby regeneracji stanowiska w monokulturze pszenicy jarej w postaci międzyplonów (wsiewki międzyplonowe koniczyna czerwona i życica westerwoldzka oraz poplony ścierniskowe facelia błękitna i gorczyca biała). Obiekt kontrolny stanowiły poletka bez wsiewek międzyplonowych i poplonów ścierniskowych. W ziarnie pszenicy jarej oznaczono zawartość białka ogółem, zawartość glutenu mokrego, glutenu suchego oraz indeks glutenu. Oznaczono także aktywność alfa-amylazy metodą pomiaru liczby opadania oraz gęstość ziarna w stanie zsypnym. Największą zawartość białka ogółem w ziarnie pszenicy jarej stwierdzono w obiektach uprawy konserwującej z wiosennym talerzowaniem międzyplonów oraz płużnej w porównaniu z wariantem uprawy konserwującej z jesienną inkorporacją międzyplonów. Zawartość białka ogółem w ziarnie w obiektach z wsiewkami międzyplonowymi koniczyny czerwonej i życicy westerwoldzkiej oraz poplonem ścierniskowym facelii błękitnej była największa, mniejsza w obiekcie kontrolnym a najmniejsza z poplonem ścierniskowym gorczycy białej. Masa ziarna w stanie zsypnym oraz zawartość glutenu mokrego w obiektach uprawy płużnej były większe w porównaniu z obydwoma wariantami uprawy konserwującej. Zawartość glutenu suchego w ziarnie z obiektów uprawy płużnej była większa niż w wariancie uprawy konserwującej z jesiennym talerzowaniem międzyplonów. Indeks glutenu w obiektach uprawy płużnej był mniejszy w porównaniu z obydwoma wariantami uprawy konserwującej. W obiektach uprawy konserwującej z wiosennym talerzowaniem międzyplonów stwierdzono największą liczbę opadania. Najmniejszą zawartość glutenu mokrego oraz suchego w ziarnie pszenicy jarej określono w obiekcie z życicą westerwoldzką, natomiast najmniejszy indeks glutenu na poletkach z facelią błękitną. Największą liczbę opadania stwierdzono w obiektach z koniczyną czerwoną.
Słowa kluczowe:
białko ogółem, gluten, liczba opadania, międzyplon, pszenica jara, system uprawyBibliografia
Achremowicz B., Borkowska H., Styk B., Grundas S. 1995. Wpływ nawożenia azotowego na jakość glutenu pszenicy jarej. Biul. IHAR 193: 29 — 34.
Google Scholar
Borkowska H., Grundas S., Styk B. 2002. Wysokość i jakość plonów niektórych odmian pszenicy jarej w zależności od nawożenia azotowego. Annales UMCS, Sec. E, 57: 99 — 103.
Google Scholar
Blecharczyk A., Skrzypczak G., Małecka I. 1999. Reakcja pszenicy ozimej na przedplon i siew bezpośredni. Pam. Puł. 118: 9 — 16.
Google Scholar
Cacak-Pietrzak G. 2008. Wykorzystanie pszenicy w różnych gałęziach przemysłu spożywczego — wymagania technologiczne. Przegl. Zbożowo-Młynarski 11: 11 — 13.
Google Scholar
Cacak-Pietrzak G., Ceglińska A., Haber T. 1999. Cechy fizyko-chemiczne ziarna wybranych krajowych odmian pszenicy. Pam. Puł. 118: 35 — 43.
Google Scholar
Chrzanowska-Drożdż B., Jasińska Z., Gil Z. 1999. Ocena jakościowa ziarna pszenicy jarej w siewach czystych i mieszaninach odmian. Pam. Puł. 118: 67 — 75.
Google Scholar
Garwacka A., Starczewski J., Czarnocki Sz. 2007. Technologia uprawy a jakość ziarna wybranych odmian pszenicy jarej. Fragm. Agron. 2: 96 — 101.
Google Scholar
Goodling M.J., Smith G.P. 1998. The potential to use climate, variety and nitrogen relationships to optimise wheat quality. In: Short Communications, Fifth ESA Congress, 28 June — 2 July: 229 — 230.
Google Scholar
Grundas S. 1993. Wheat. In: Encyclopedia of Food Science. Food technology and nutrition. Academic Press Inc., London: 4875 — 4881.
Google Scholar
Hucl P., Chibbar R.N. 1996. Variation for starch concentration in spring wheat and its repeatability relative to protein concentration. Cereal Chem. 73, 6: 756 — 758.
Google Scholar
Klockiewicz-Kamińska E., Brzeziński W.J. 1997. Metoda oceny i klasyfikacji jakościowej odmian. 67, Zeszyty COBORU — Wiadomości Odmianoznawcze, Słupia Wielka: 3 — 18.
Google Scholar
Kraska P., Pałys E. 2005. Wpływ poziomów nawożenia mineralnego i ochrony chemicznej oraz systemów uprawy roli na zawartość i plon białka ogólnego w ziarnie jęczmienia jarego i żyta ozimego. Progress in Plant Protection / Postępy w Ochronie Roślin 45 (2): 810 — 812.
Google Scholar
López-Bellido L., Fuentes M., Castillo J.E., López-Garrido F.J. 1998. Effects of tillage, crop rotation and nitrogen fertilization on wheat-grain quality grown under rainfed Mediterranean conditions. Field Crop Res. 57 (3): 265 — 276.
Google Scholar
Małecka I., Blecharczyk A. 2004. Wpływ systemów uprawy roli na jakość ziarna pszenicy ozimej. Pam. Puł., 135: 181 — 187.
Google Scholar
Nowak W., Zbroszczyk T., Kotowicz L. 2004. Wpływ intensywności uprawy na niektóre cechy jakościowe ziarna odmian pszenicy. Pam. Puł. 135: 199 — 212.
Google Scholar
Peltonen J. Virtanen A. 1994. Effect of nitrogen fertilizers differing in release characteristics on the quantity of storage proteins in wheat. Cereal Chem. 71, 1: 1 — 5.
Google Scholar
Podolska G., Sułek A. 2002. Główne elementy technologii produkcji decydujące o wysokiej jakości ziarna pszenicy. Pam. Puł. 130/II: 597 — 605.
Google Scholar
Podolska G., Sułek A. 2003. Jakość ziarna pszenicy w Polsce i UE. Pam. Puł. 132: 363 — 369.
Google Scholar
Radomski Cz. 1987. Agrometeorologia. PWN, Warszawa.
Google Scholar
Rothkaehl J. 2004. Możliwości doboru odmian pszenicy zgodnie z zapotrzebowaniem na odpowiednią jakość mąki dla zakładów piekarskich. Przegl. Zbożowo-Młynarski, 12: 23 — 25.
Google Scholar
Rothkaehl J. 2007. Ocena podstawowych cech technologicznych ziarna pszenicy ze zbiorów 2006 roku. Przegl. Zboż. Młyn. 1: 4 — 9.
Google Scholar
Rothkaehl J. 2008. Ocena podstawowych cech technologicznych ziarna pszenicy ze zbiorów 2007 roku. Przegl. Zboż. Młyn. 1: 2 — 7.
Google Scholar
Rothkaehl J. 2009. Ocena podstawowych cech technologicznych ziarna pszenicy ze zbiorów 2008 roku. Przegl. Zboż. Młyn. 1: 2 — 5.
Google Scholar
Rothkaehl J., Abramczyk D. 2007. Wartość technologiczna odmian pszenicy uprawianych w Polsce. Przegl. Zbożowo-Młynarski 8: 2 — 4.
Google Scholar
Rothkaehl J., Filipiak K., Podolska G. 2004. Jakość ziarna pszenicy w zależności od rejonu uprawy. Pam. Puł., 135: 268 — 277.
Google Scholar
Sadowska J., Błaszczak T., Jeliński T., Fornal J., Borkowska H., Styk B. 2001. Fertilization and technological quality of wheat grain. Int. Agrophysics 15: 279 — 285.
Google Scholar
Scheromm P., Martin G., Bergoin A., Autran J.-C. 1992. Influence of nitrogen fertilization on the potential bread-baking quality of two wheat cultivars differing in their response to increasing nitrogen supplies. Cereal Chem. 96, 6: 664 — 670.
Google Scholar
Subda H. 1992. Assessment of chemical composition of flour and its effect on baking characteristics of wheat. Pol. J. Food Nutr. Sci. 1/42, 2: 15 — 21.
Google Scholar
Tendziagolska E., Parylak D. 2004. Zabiegi regeneracyjne w monokulturze pszenżyta ozimego a jakość ziarna. Pam. Puł. 135: 317 — 324.
Google Scholar
Woźniak A. 2004a. Wpływ przedplonu na wybrane cechy jakościowe ziarna pszenicy jarej. Pam. Puł. 135: 325 — 330.
Google Scholar
Woźniak A. 2004 b. The yield and quality of grain of spring wheat in different crop rotations. Zesz. Nauk. Akademii Roln. we Wrocławiu, Rolnictwo 85, 487: 219 — 227.
Google Scholar
Woźniak A. 2009. Jakość ziarna pszenicy jarej odmiany Koksa w różnych systemach uprawy roli. Acta Agrophysica 14(1): 223 — 241.
Google Scholar
Woźniak A., Gontarz D., Staniszewski M., Gos M. 2006. Plonowanie i jakość ziarna pszenicy jarej uprawianej w zmianowaniach o różnym jej udziale. Biul. IHAR 242: 45 — 55.
Google Scholar
Żmijewski M., Subda H., Korczak B., Kowalska M., Karolini-Skaradzińska Z., Czubaszek A. 1999. Skład chemiczny i wartość wypiekowa ziarna oraz mąki odmian pszenicy jarej. Część I. Skład chemiczny. Biul. IHAR 212: 65 — 70.
Google Scholar
Autorzy
Piotr Kraskapiotr.kraska@up.lublin.pl
Katedra Ekologii Rolniczej, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie Poland
Statystyki
Abstract views: 163PDF downloads: 55
Licencja
Prawa autorskie (c) 2010 Piotr Kraska
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Z chwilą przekazania artykułu, Autorzy udzielają Wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji na korzystanie z artykułu przez czas nieokreślony na terytorium całego świata na następujących polach eksploatacji:
- Wytwarzanie i zwielokrotnianie określoną techniką egzemplarzy artykułu, w tym techniką drukarską oraz techniką cyfrową.
- Wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy artykułu.
- Publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie artykułu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym.
- Włączenie artykułu w skład utworu zbiorowego.
- Wprowadzanie artykułu w postaci elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie artykułu w postaci elektronicznej do Internetu, lub innej sieci.
- Rozpowszechnianie artykułu w postaci elektronicznej w internecie lub innej sieci, w pracy zbiorowej jak również samodzielnie.
- Udostępnianie artykułu w wersji elektronicznej w taki sposób, by każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym, w szczególności za pośrednictwem Internetu.
Autorzy poprzez przesłanie wniosku o publikację:
- Wyrażają zgodę na publikację artykułu w czasopiśmie,
- Wyrażają zgodę na nadanie publikacji DOI (Digital Object Identifier),
- Zobowiązują się do przestrzegania kodeksu etycznego wydawnictwa zgodnego z wytycznymi Komitetu do spraw Etyki Publikacyjnej COPE (ang. Committee on Publication Ethics), (http://ihar.edu.pl/biblioteka_i_wydawnictwa.php),
- Wyrażają zgodę na udostępniane artykułu w formie elektronicznej na mocy licencji CC BY-SA 4.0, w otwartym dostępie (open access),
- Wyrażają zgodę na wysyłanie metadanych artykułu do komercyjnych i niekomercyjnych baz danych indeksujących czasopisma.
Inne teksty tego samego autora
- Piotr Kraska, Wpływ zróżnicowanych dawek herbicydów na plonowanie i zawartość makroelementów w ziarnie pszenicy ozimej , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 246 (2007): Wydanie regularne
- Sylwia Andruszczak, Piotr Kraska, Ewa Kwiecińska-Poppe, Edward Pałys, Wpływ wsiewek międzyplonowych oraz stosowania herbicydu Chwastox Extra 300 SL na plon ziarna i elementy plonowania jęczmienia jarego uprawianego w monokulturze , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 259 (2011): Wydanie regularne
- Edward Pałys, Mirosław Korzeniowski, Piotr Kraska, Beata Krusińska, Zofia Ryń, Wpływ poziomu nawożenia mineralnego i ochrony chemicznej zasiewów na plonowanie pszenicy ozimej wysiewanej po sobie na rędzinie , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 246 (2007): Wydanie regularne
- Krzysztof Klimont, Zofia Bulińska-Radomska, Agnieszka Osińska, Grzegorz Gryziak, Józef Górka, Piotr Kraska, Rekultywacyjna efektywność komunalnych osadów ściekowych oraz wybranych gatunków roślin na bezglebowych utworach wapna poflotacyjnego pokrywającego powierzchnię po otworowej eksploatacji siarki , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 278 (2015): Wydanie regularne
- Sylwia Okoń, Edyta Paczos-Grzęda, Piotr Kraska, Ewa Kwiecińska-Poppe, Edward Pałys, Analiza podobieństwa genetycznego odmian orkiszu (Triticum aestivum ssp. spelta L.) za pomocą markerów RAPD , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 252 (2009): Wydanie regularne
