Ocena interakcji genotypowo-środowiskowej i stabilności plonowania odmian pszenicy ozimej
Dariusz Zalewski
dariusz.zalewski@upwr.edu.plKatedra Hodowli Roślin i Nasiennictwa, Uniwersytet Przyrodniczy, Wrocław (Poland)
Ryszard Weber
Zakład Technik Uprawy Roli, Instytut Uprawy, Nawożenia i Gleboznawstwa, Jelcz-Laskowice (Poland)
Abstrakt
W ramach Porejestrowego Doświadczalnictwa Odmianowego badano plonowanie 8 odmian pszenicy ozimej na Dolnym Śląsku przy różnych poziomach agrotechniki. Poziom intensywny różnił się od standardowego wyższym o 40 kg/ha nawożeniem azotowym, pełna ochroną chemiczną przed chorobami grzybowymi, stosowaniem antywylegacza oraz dolistnym dokarmianiem roślin preparatem wieloskładnikowym. Doświadczenia polowe zostały założone w sześciu miejscowościach (Jelenia Góra, Kobierzyce, Wrocław, Tomaszów Bolesławiecki, Naroczyce, Jelcz-Laskowice) w latach 2001–2003. Materiałem badawczym były aktualnie zarejestrowane odmiany pszenicy ozimej: Jawa, Kobra, Korweta, Kris, Mewa, Sakwa, Soraja i Zyta. Obliczenia statystyczne wykonano stosując program Sergen 3 (Caliński i in., 1998) przeznaczonego do analizy serii doświadczeń odmianowych. Przeprowadzono analizę interakcji genotypów (odmian) z miejscowościami w latach, analizę regresji łącznej oraz analizę składowych głównych. Wyniki badań pozwalają zalecić do uprawy na Dolnym Śląsku odmiany Kris i Soraja w standardowych warunkach uprawy, natomiast w wariancie intensywnym najlepiej plonowały odmiany Kris i Jawa, przy czym odmiana Jawa wykazuje małą stabilność. W obydwu wariantach uprawy najniższym plonem wykazała się odmiana Korweta. Zróżnicowana reakcja odmian na zmiany środowiska potwierdza konieczność prowadzenia dalszych wieloletnich badań w różnych środowiskach ze względu na istotność interakcji genotypowo-środowiskowej.
Instytucje finansujące
Słowa kluczowe:
interakcja genotypowo-środowiskowa, pszenica ozima, regresja łączna, składowe główne, stabilnośćBibliografia
Becker H. C., Leon J. 1988. Stability analysis in plant breeding. Plant Breeding 101: 1 — 23.
DOI: https://doi.org/10.1111/j.1439-0523.1988.tb00261.x
Google Scholar
Caliński T., Czajka S., Kaczmarek Z., Krajewski P., Siatkowski I. 1998. Podręcznik użytkownika programu Sergen 3. Poznań 1998: 5 — 59.
Google Scholar
Caliński T., Czajka S., Kaczmarek Z. 1987. A model for the analysis of a series of experiments repeated at several places over a period of years. I. Theory. Biuletyn Oceny Odmian 1–2 (17–18): 7 — 33.
Google Scholar
Dao T. H., Nguyen H. T. 1989. Growth response of cultivars to conservation tillage in a continuous wheat cropping system. Agron. J. 81 (6): 923 — 929.
DOI: https://doi.org/10.2134/agronj1989.00021962008100060015x
Google Scholar
Domitruk D. R., Duggan B. L., Flowler D. B. 2001. Genotype-environment interaction of no-till winter wheat in Western Canada. Can. J. Plant. Sci. 81: 7 — 16.
DOI: https://doi.org/10.4141/P00-005
Google Scholar
Drzazga T., Krajewski P. 2001. Zróżnicowanie środowisk pod względem stopnia interakcji w seriach doświadczeń z pszenicą. Biul. IHAR 218/219: 111 — 115.
Google Scholar
Galek R, Bujak H., Kaczmarek J., 2000. Ocena stabilności cech bonitacyjnych i technologicznych w kolekcji żyta jarego na podstawie pięciu parametrów statystycznych. Biul. IHAR 216: 69 — 77.
Google Scholar
Kaczyński L. 1999. Reakcja odmian roślin rolniczych na czynniki środowiska, niezbędny zakres doświadczeń PDO na Dolnym Śląsku. Podstawy organizacji i planowania doświadczalnictwa z zarejestrowanymi odmianami roślin uprawnych na Dolnym Śląsku. Zesz. 1: 35 — 46.
Google Scholar
Lista Opisowa Odmian. 2004. Praca zbiorowa COBORU, Słupia Wielka.
Google Scholar
McGuire A. M., Bryant D. C., Denison R. F. 1998. Wheat yields, nitrogen uptake and soil following winter legume cover crop vs. fallow. Agron. Crop. Sci. 180: 215 — 222.
DOI: https://doi.org/10.2134/agronj1998.00021962009000030015x
Google Scholar
Olness A., Evans S. D., Alderfer R. 1998. Calculation of optimal fertilizer rates: A comparison of three response models. J. Agron. Crop. Sci. 180: 215 — 222.
DOI: https://doi.org/10.1111/j.1439-037X.1998.tb00527.x
Google Scholar
Podolska G. 1997. Reakcja odmian i rodów pszenicy ozimej na wybrane czynniki agrotechniczne. Część III. Wpływ nawożenia azotem na plon i strukturę plonu nowych odmian i rodów pszenicy ozimej. Biul. IHAR 204: 169 — 180.
Google Scholar
Podolska G. 2004. Efektywność agrotechnicznych oddziaływań w wykorzystaniu potencjału plonowania pszenicy ozimej. Biul. IHAR 231: 55 — 64.
Google Scholar
Sieling K., Schröder H., Finck M., Hanus H. 1998. N uptake and apparent N-use efficiency of winter wheat and winter barley grown in different cropping systems. J. Agricul. Sci. Cambridge, 131: 375 — 387.
DOI: https://doi.org/10.1017/S0021859698005838
Google Scholar
Stankowski S., Podolska G., Pacewicz K. 2004.Wpływ nawożenia azotem na plonowanie i jakość ziarna odmian pszenicy ozimej. Annales UMCS, Sec. E, 59, 3: 1363 — 1671.
Google Scholar
Varga B., Svecnjak Z., Pospisil A. 2001. Winter wheat cultivar performance as affected by production systems in Croatia. Agron. J. 93: 961 — 966.
DOI: https://doi.org/10.2134/agronj2001.935961x
Google Scholar
Varga B., Svecnjak Z., Pospisil A. 2000.Grain yield and yield components of winter wheat grown in two management systems. Bodenkultur 3: 145 — 150.
Google Scholar
Autorzy
Dariusz Zalewskidariusz.zalewski@upwr.edu.pl
Katedra Hodowli Roślin i Nasiennictwa, Uniwersytet Przyrodniczy, Wrocław Poland
Autorzy
Ryszard WeberZakład Technik Uprawy Roli, Instytut Uprawy, Nawożenia i Gleboznawstwa, Jelcz-Laskowice Poland
Statystyki
Abstract views: 17PDF downloads: 4
Licencja
Prawa autorskie (c) 2006 Dariusz Zalewski, Ryszard Weber
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Z chwilą przekazania artykułu, Autorzy udzielają Wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji na korzystanie z artykułu przez czas nieokreślony na terytorium całego świata na następujących polach eksploatacji:
- Wytwarzanie i zwielokrotnianie określoną techniką egzemplarzy artykułu, w tym techniką drukarską oraz techniką cyfrową.
- Wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy artykułu.
- Publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie artykułu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym.
- Włączenie artykułu w skład utworu zbiorowego.
- Wprowadzanie artykułu w postaci elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie artykułu w postaci elektronicznej do Internetu, lub innej sieci.
- Rozpowszechnianie artykułu w postaci elektronicznej w internecie lub innej sieci, w pracy zbiorowej jak również samodzielnie.
- Udostępnianie artykułu w wersji elektronicznej w taki sposób, by każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym, w szczególności za pośrednictwem Internetu.
Autorzy poprzez przesłanie wniosku o publikację:
- Wyrażają zgodę na publikację artykułu w czasopiśmie,
- Wyrażają zgodę na nadanie publikacji DOI (Digital Object Identifier),
- Zobowiązują się do przestrzegania kodeksu etycznego wydawnictwa zgodnego z wytycznymi Komitetu do spraw Etyki Publikacyjnej COPE (ang. Committee on Publication Ethics), (http://ihar.edu.pl/biblioteka_i_wydawnictwa.php),
- Wyrażają zgodę na udostępniane artykułu w formie elektronicznej na mocy licencji CC BY-SA 4.0, w otwartym dostępie (open access),
- Wyrażają zgodę na wysyłanie metadanych artykułu do komercyjnych i niekomercyjnych baz danych indeksujących czasopisma.
Inne teksty tego samego autora
- Ryszard Weber, Henryk Bujak, Jan Kaczmarek, Edward Gacek, Plonowanie odmian pszenicy ozimej w Polsce południowo-zachodniej , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 260/261 (2011): Wydanie regularne
- prof. dr hab. Renata Galek , Bartosz Kozak , Dariusz Zalewski , Ewa Sawicka-Sienkiewicz , Adela Adamus , Agnieszka Kiełkowska , Badania nad gametyczną embriogenezą u Lupinus angustifolius L. — indukcja haploidów i analiza genetycznego podłoża tego procesu , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 286 (2019): Wydanie specjalne
- Agnieszka Stępień, Tadeusz Drzazga, Renata Galek, Dariusz Zalewski, Ada Biela, Bartosz Kozak, Porównanie meksykańskich genotypów oraz odmian krajowych pszenicy jarej pod względem ważniejszych cech plonotwórczych , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 281 (2017): Wydanie regularne
- Ryszard Weber, Dariusz Zalewski, Jan Kaczmarek, Analiza zmienności masy tysiąca ziaren odmian pszenicy ozimej w seriach doświadczeń PDO na Dolnym Śląsku , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 253 (2009): Wydanie regularne
- Dariusz Zalewski, Marek Liszewski, Wysokość plonu ziarna jęczmienia jarego przy zróżnicowanym poziomie agrotechniki na glebie kompleksu pszennego dobrego , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 279 (2016): Wydanie regularne
- Ryszard Weber, Grażyna Podolska, Wpływ terminu i gęstości siewu na wielkość i strukturę plonu pszenicy ozimej , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 252 (2009): Wydanie regularne
- Ryszard Weber, Dariusz Zalewski, Andrzej Kotecki, Jan Kaczmarek, Ocena przydatności punktów doświadczalnych do prowadzenia PDO na Dolnym Śląsku , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 245 (2007): Wydanie regularne
