Ochrona różnorodności gatunkowej występującej w biocenozach łąkowych w Ogrodzie Botanicznym Krajowego Centrum Roślinnych Zasobów Genowych w Bydgoszczy
Gabriela Majtkowska
g.majtkowska@ihar.edu.plInstytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin — PIB, Zakład Technologii Produkcji Roślin Okopowych, Oddział Bydgoszcz (Poland)
Bartosz Tomaszewski
Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin — PIB, Krajowe Centrum Roślinnych Zasobów Genowych w Radzikowie, Ogród Botaniczny, Bydgoszcz (Poland)
Abstrakt
Opracowanie przedstawia wyniki oceny obiektów zgromadzonych w Krajowym Centrum Zasobów Genowych w Radzikowie oraz Ogrodzie Botanicznym w Bydgoszczy w kolekcji roślin łąkowo-pastwiskowych. Kolekcja liczy 305 obiektów (ze 161 gatunków), występujących w zbiorowiskach łąkowo-pastwiskowych, z wyłączeniem gatunków roślin z rodziny bobowatych (Fabaceae), wiechlinowatych (Poaceae) i ciborowatych (Cyperaceae). Większość zgromadzonych materiałów (41%) pochodzi z terenów województw świętokrzyskiego i kujawsko-pomorskiego, gdzie 56% prób zebrano z łąk i pastwisk, 23% ze stanowisk kserotermicznych, natomiast pozostałe z nieużytków i zbiorowisk leśnych. Spośród zgromadzonych obiektów 48 (20%) to gatunki występujące na bardzo małej (od kilku do kilkunastu) i małej (do 100) liczbie stanowisk w skali kraju. Około 30% stanowią gatunki, które w siedliskach naturalnych charakteryzują się spadkiem liczby stanowisk lub wyraźnym ubytkiem osobników na stanowiskach. Wśród zgromadzonych gatunków 20 reprezentuje różne kategorie zagrożenia: 13 to gatunki narażone na wyginięcie, 4 — gatunki rzadkie, a 3 — taksony szczególnie zagrożone wymarciem.
Instytucje finansujące
Słowa kluczowe:
gatunki chronione, ochrona zasobów genowych, różnorodność biologiczna, zbiorowiska łąkoweBibliografia
Ellenberg H., Weber H. E., Düll R., Wirth V., Werner W., Paulissen D. 1991. Zeigerwerte von Pflanzen in Mitteleuropa. Scripta Geobot. 18: 248 ss.
Google Scholar
Falińska K. 2004. Ekologia roślin. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa: 512 ss.
Google Scholar
Falkowski M. (red.). 1973. Uprawa i użytkowanie łąk i pastwisk. PWRiL, Warszawa: 574 ss.
Google Scholar
Falkowski M. (red.). 1978. Łąkarstwo i gospodarka łąkowa. PWRiL, Warszawa: 616 ss.
Google Scholar
Falkowski M., I., Kozłowski S. 2000. Właściwości chemiczne roślin łąkowych. Poznań. Wydaw. AR Poznań: 132 ss.
Google Scholar
Grzelak M., Gaweł E., Barszczewski J. 2013. Wpływ występowania ziół i chwastów na zróżnicowanie wartości gospodarczej runi łąk. Postępy w Ochronie Roślin 53 (1): 182 — 185.
Google Scholar
GUS 2016. Użytkowanie gruntów i powierzchnia zasiewów w 2015 r. Warszawa.
Google Scholar
Jankowski K., Skrzyczyńska J. 2009. Ochrona bioróżnorodności w środowisku produkcji rolniczej. W: Proceedings of the 1th Kongres Nauk Rolniczych, Puławy 2009: 273 — 287.
Google Scholar
Kącki Z. 2010. Ochrona zagrożonych siedlisk przyrodniczych w programie rolnośrodowiskowym. MRiRW, Warszawa: 36 ss.
Google Scholar
Kotowski W. 2003. Łąki półnaturalne, pastwiska ekstensywne, użytki przyrodnicze. Warszawa: 32 ss.
Google Scholar
Krasicka-Korczyńska E., Załuski T., Ratyńska H., Korczyński M. 2008.Roślinność siedlisk łąkowych i użytków przyrodniczych w regionie kujawsko-pomorskim. Minikowo: 89 ss.
Google Scholar
Kucharski L. 2010. Trwałe użytki zielone w programie rolnośrodowiskowym. Warszawa: 15 ss.
Google Scholar
Kulik M., Warda M., Gruszecki T., Tatarczak M., Patkowski K. 2015. Ocena zagrożeń i metod ochrony muraw kserotermicznych z klasy Festuco-Brometea w rezerwacie przyrody Stawska Góra. Łąkarstwo w Polsce (Grassland Science in Poland) 18: 145 — 157.
Google Scholar
Kuszewska K., Fenyk M. A. 2010. Różnorodność biologiczna w krajobrazie rolniczym. Acta Sci. Pol., Administratio Locorum 9 (1): 57 — 68.
Google Scholar
Matuszkiewicz W. 2008. Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. PWN Warszawa: 537 ss.
Google Scholar
Mirek Z., Piękoś-Mirkowa H., Zając A., Zając M. 2002. Vascular plants of Poland. A Checklist Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. Instytut Ochrony Przyrody PAN, Kraków: 442 ss.
Google Scholar
Nawara Z. 2006. Rośliny łąkowe. Oficyna Wyd. Multico, Warszawa: 272 ss.
Google Scholar
Roo-Zielińska E. 2014. Wskaźniki ekologiczne zespołów roślinnych Polski. Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN, Warszawa: 394 ss.
Google Scholar
Ratyńska H. 2008. Bioróżnorodność użytków zielonych regionu kujawsko-pomorskiego. (W:) Krajobraz i bioróżnorodność pod red. S. Kaczmarek. Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, Bydgoszcz: 106 — 127.
Google Scholar
Suder A. 2007. Szata roślinna łąk wilgotnych (rząd Molinietalia caeruleae W. Koch 1926) we wschodniej części Wyżyny Śląskiej. Łąkarstwo w Polsce (Grassland Science in Poland) 10: 159 — 172.
Google Scholar
Wolański P., Trąba Cz. 2007. Flora łąk i pastwisk Pogórza Dynowskiego. Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie 7, 2b (21): 195 — 204.
Google Scholar
Wolański P., Trąba Cz., Rogut K. 2015. Występowanie oraz wartość paszowa ziół i runi łąkowej z ich udziałem na Pogórzu Dynowskim. Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie 15, 3 (51): 127 — 144.
Google Scholar
Wysocki C., Sikorski P. 2009. Fitosocjologia stosowana w ochronie i kształtowaniu krajobrazu. Wydawnictwo SGGW: 498 ss.
Google Scholar
Zarzycki K., Trzcińska-Tacik H., Różanski W., Szeląg Z., Wołek J., Korzeniak U. 2002. Ekologiczne liczby wskaźnikowe roślin naczyniowych Polski. IB PAN, Kraków: 184 ss.
Google Scholar
Zarzycki K., Kaźmierczakowa R., Mirek Z. 2014. Polska Czerwona Księga Roślin. Paprotniki i rośliny kwiatowe. Wyd. III. uaktualnione i rozszerzone. Instytut Ochrony Przyrody PAN, Kraków: 895 ss.
Google Scholar
Autorzy
Gabriela Majtkowskag.majtkowska@ihar.edu.pl
Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin — PIB, Zakład Technologii Produkcji Roślin Okopowych, Oddział Bydgoszcz Poland
Autorzy
Bartosz TomaszewskiInstytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin — PIB, Krajowe Centrum Roślinnych Zasobów Genowych w Radzikowie, Ogród Botaniczny, Bydgoszcz Poland
Statystyki
Abstract views: 63PDF downloads: 44
Licencja
Prawa autorskie (c) 2016 Gabriela Majtkowska, Bartosz Tomaszewski
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Z chwilą przekazania artykułu, Autorzy udzielają Wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji na korzystanie z artykułu przez czas nieokreślony na terytorium całego świata na następujących polach eksploatacji:
- Wytwarzanie i zwielokrotnianie określoną techniką egzemplarzy artykułu, w tym techniką drukarską oraz techniką cyfrową.
- Wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy artykułu.
- Publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie artykułu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym.
- Włączenie artykułu w skład utworu zbiorowego.
- Wprowadzanie artykułu w postaci elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie artykułu w postaci elektronicznej do Internetu, lub innej sieci.
- Rozpowszechnianie artykułu w postaci elektronicznej w internecie lub innej sieci, w pracy zbiorowej jak również samodzielnie.
- Udostępnianie artykułu w wersji elektronicznej w taki sposób, by każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym, w szczególności za pośrednictwem Internetu.
Autorzy poprzez przesłanie wniosku o publikację:
- Wyrażają zgodę na publikację artykułu w czasopiśmie,
- Wyrażają zgodę na nadanie publikacji DOI (Digital Object Identifier),
- Zobowiązują się do przestrzegania kodeksu etycznego wydawnictwa zgodnego z wytycznymi Komitetu do spraw Etyki Publikacyjnej COPE (ang. Committee on Publication Ethics), (http://ihar.edu.pl/biblioteka_i_wydawnictwa.php),
- Wyrażają zgodę na udostępniane artykułu w formie elektronicznej na mocy licencji CC BY-SA 4.0, w otwartym dostępie (open access),
- Wyrażają zgodę na wysyłanie metadanych artykułu do komercyjnych i niekomercyjnych baz danych indeksujących czasopisma.
Inne teksty tego samego autora
- Bartosz Tomaszewski, Flora roślin synantropijnych biotopów miejskich Olsztyna , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 296 (2021): Wydanie regularne
- Włodzimierz Majtkowski, Maciej Balcerek, Gabriela Majtkowska, Porównanie zawartości związków fenolowych i aktywności antyoksydacyjnej u wybranych gatunków traw z kolekcji Ogrodu Botanicznego KCRZG w Bydgoszczy , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 280 (2016): Wydanie regularne
- Bartosz Tomaszewski, Gabriela Majtkowska, Włodzimierz Majtkowski, Zawartość chlorofilu u wybranych ekotypów i odmian prosa rózgowatego (Panicum virgatum L.) w warunkach zróżnicowanego nawożenia , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 280 (2016): Wydanie regularne
- Włodzimierz Majtkowski, Gabriela Majtkowska, Fitosanitarna rola szaty roślinnej na zrekultywowanej hałdzie popiołów w Sowlanach k. Białegostoku , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 263 (2012): Wydanie regularne
- Bartosz Tomaszewski, Chronione i zagrożone gatunki w kolekcji roślin łąkowo-pastwiskowych w Ogrodzie Botanicznym KCRZG IHAR — PIB w Bydgoszczy , Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin: Nr 283 (2018): Wydanie specjalne
